Underground’un Kalesiydi



Ne aykırı işler çevirdiler!

Aykırı 1990’ların sonlarında underground alemde fırtınalar koparan bir fanzindi..





Fanzinler genellikle öğrencilerin cep harçlıklarıyla çıkardığı, muhalif bir duruşu olan, aykırı söylemlere sahip, düzensiz, belirli bir amaç gütmeyen, amatör bir ruhla çıkarılan, genellikle fotokopi ile çoğaltılan bir başkaldırı mecrasıdır.

Mümtaz mütefekkirlerimizden Cemil Meriç’in dergiler üzerine söylemiş olduğu “hür tefekkürün kalesi” sözünden yola çıkarak fanzinleri “yeraltı edebiyatının kalesi” olarak adlandırabiliriz. Birçok yazar ilk ürünlerini fanzinler de yayınlatmıştır desek abartmış olmayız herhalde.


Nereden nereye?

Geçtiğimiz günlerde düzensiz bir şekilde bulunan dosyalarımı düzenli bir hale getirmek için tasnif yaparken Aykırı Dergisi’nin 7-8 sayısına rastladım. Aykırı Edebiyat, ilk kez Erol Kızıl ve Ali Genç tarafından çıkarılmaya başlanmış, daha sonra Marmara Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı 1993 kayıtlı diğer öğrencilerin katılımlarıyla yayın hayatına devam etmiş. 1997 yılında 18. sayıdan itibaren 1994 girişli öğrenciler olan Ahmet Koçak, Bilal İbileme ve Erdal Can tarafından 28. sayıya kadar devam ettirilmiş. Eylül 2006’da Emrah Ayhan ve Ahmet Koçak'ın editörlüğünde 29. sayısıyla yeniden canlandırılan Aykırı halen çıkmaya devam ediyor.


Aykırı’nın yeni döneminden ziyade 1997-1998 yıllarında çıkan sayılardan bahsetmek istiyorum. Yani yayın kurulunun Bilal İbileme ve Erdal Can, yayın danışmanlığını ise bir süre M.Asım Gültekin‘in bir süre de Ahmet Koçak’ın yaptığı dönemden. Tek sayfa olarak çıkan Aykırı, Şiir-Şair-Şuur, Gibi-Dair-Vesair, Sanki-Yahut-Belki gibi üst başlıklarla çıkmış.

Aykırı bir misyon

18. sayıda yani Aykırı’nın ikinci döneminde, “Başyazı Yerine” adlı köşede Aykırı’nın misyonundan şöyle bahsediliyor.
“Bi yeri acıyan insan bağırır ya da bağırmak ister. Oysa bazı nokta noktasal baskı altında ezilen biz, suratımızı bile ekşitmeye çekiniyoruz. Bütün yapabildiğimiz, gecenin bir vakti sessiz bir köşede, bir-kaç satırla bağırmaya çalışmak! Ve işte (h)aykırı...”


Kimler yazmış?

O dönem Aykırı’da yazanların büyük bölümü bugün edebiyat dünyasında adından söz ettiren isimler. Bu yönüyle Aykırı, edebiyat dünyasında önemli bir yere sahip. “Sahibi”nin okuyucular, kurucularının Erol Kızıl, Ali Genç olduğu fanzinde Bilal İbileme, Erdal Can, Ahmet Koçak, M.Asım Gültekin, Zeki Bulduk, Emrah Ayhan, Tarkan Başer, İsmail Kılıçarslan, M.Ahmet Özyapıcı, Ö.Faruk Pekuz, Ahmet Öz o dönem fanzinde imzası olan diğer isimler.