Avrupa tiyatrosu, opera ve balesinde 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Türkler üzerine yüzlerce eser yazıldı, bunların çoğu sahneye de konuldu. Bu akıma edebiyatının Altın Çağ döneminde (16-17. yüzyıl) İspanya da katıldı. Örneğin Altın Çağ İspanyası'nın en verimli oyun yazarı Lope de Vega 300'ü aşkın oyunundan otuzunu Türklere ayırmıştır. Altın Çağ İspanyol yazarlarından Cervantes (1547-1616), tam adıyla Miquel Cervantes Saavedra da Türkler üstüne oyunlar yazmıştır. Daha çok ölümsüz eseri 'Don Kişot' ile özdeşleşen Cervantes'in öteki roman ve öyküleri pek az bilinir. Oyun yazarlığını ise kimse bilmez. Şimdiye kadar tanıdığım tiyatrocuların hiçbiri onun yazarlığını bilmiyor, hele on sekiz oyun yazdığını söylediğim zaman şaşırıyor, inanmak istemiyorlardı. Cervantes'in Türkler üzerine kaleme aldığı oyunlar şunlardır: 'Los banos de Argel' (Cezayir'in Zindanları), 'La Gran Sultana Dona Catalina de Oviedo' (Yüce Sultan, Oviedolu Dona Catalina), 'El Gallardo Espanol' (Yiğit İspanyol), 'Los Tratos de Argel' (Cezayir'de Yaşam),


'La Batallo Naval' (Deniz Savaşı) ve 'El Trato de Constantinople y Muerta de Selim' (İstanbul'da Yaşam ve Sultan Selim'in Ölümü). Bu saydıklarımızdan son iki oyunun metni yitiktir. Araştırmacılar bunlardan 'La Batallo Naval'ın 1571'de Türklerin yenilgiye uğradığı İnebahtı Savaşı üzerine olduğunu saptadı. İnebahtı Savaşı'na katılan, yaralanan ve sol eli sakat kalan Cervantes de, bunu birkaç kez belirtmiştir. Cervantes'in ikinci yitik oyunu 'El Trato de Constantinople y Muerta de Selim' üzerine bilgimiz daha az. Ancak adından İstanbul'da geçtiğini, Sultan II. Selim'in ölümüyle ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye ve Türkler üzerine eser veren öteki yazarlar okudukları ve duydukları bilgilerle eserlerini kurarken, Cervantes, Türk ve Müslüman dünyasıyla ilgili doğrudan, kişisel deneyimlerini aktarır. Cervantes edebiyata ve tiyatroya olan yakınlığına karşın 1564-70 yıllarında asker olmayı seçip İtalya'ya gider. Bütün İtalya'yı gezer, Sultan II. Selim'in Kıbrıs kuşatmasına ve Lefkoşa'nin düşüşüne tanık olur. Bu deneyimleri 'El Amante Liberal' (Yüce Gönüllü Aşık) adlı uzun öyküsünün konusunu oluşturur.

1571 yılının ekim ayında Türklere karşı İnebahtı Savaşı'na katılan Cervantes, Marquesa gemisinin bordasındadır. İkisi göğsünden, biri de sol kolundan olmak üzere üç kez yaralanır. 1572'de Türklere karşı Navarin ve Modon'da savaşır. 1575'te ordudan ayrılıp kardeşleriyle bindiği El Sol adlı gemi, Türklerin saldırısına uğrayınca esir düşen Cervantes, Cezayir'e getirilir. Kurtulmak için gereken fidye parasının gelmesini beş yıl bekler. Başka tutsaklarla birlikte İstanbul'a gönderilirken İspanya'dan beklenen fidye parası gelir. Böylece, özgürlüğüne kavuşur ve vatanına döner. Eğer fidye parası gecikseydi, Cervantes İstanbul'da olacaktı. Böylece, hem Cervantes görmeden çok iyi bildiği İstanbulla ilgili eserler yazacak, hem de onun gibi bir dev yazarın İstanbul'da bulunuşu bizim için büyük bir kazanç olacaktı. Cervantes'in Türkler üzerine kaleme aldığı 'La Gran Sultana' (Yüce Sultan), İspanya'da EXPO '92 çerçevesinde önce Sevilla'da, sonra Madrid'de Adolfo Marsillach tarafından sahneye konuldu. Nacional Teatro Clasico Topluluğu tarafından oynanan 'Yüce Sultan',

Sultan III. Murad çağında Topkapı Sarayı'nda geçtiği için dekor tasarımcısı İstanbul'a gelerek, Topkapı Sarayı'nda incelemeler yaptı ve III. Ahmed'in Has Odası'nı oyunun dekoru için temel aldı. Odanın dört duvarı vazo içinde çiçekler, sepet içinde yemiş resimleriyle dolu olduğu için odaya 'Yemiş Odası' adı verilmiştir. Bu resimler oyun boyunca dekor değişse de sürekli kalırlar. 'Yüce Sultan' 1995'te İspanyol edebiyatı profesörü Yıldız Canpolat tarafından Türkçe'ye çevrilip yayımlanmıştır. Oyunda birbiriyle kesişen üç hikâye vardır. Bunlardan en önemlisi oyunun baş kahramanları Sultan III. Murad ile Yüce Sultan Oviedolu Catalina arasındaki aşktır. Cervantes, 1575'te Cezayir'de esir düştüğünde III. Murad bir yıldır tahtta idi. Esirliği boyunca efendisinden Sultan Murad'ı çok dinlemişti. Eserde Murad, Murates diye geçmektedir. Oviedolu Catalina ise İspanya'dan Asturyalı bir kadındır. On yaşında esire olarak İstanbul'a getirilmiştir. Sultan Murad onu görür görmez âşık olur. Evlenmek istese de Catalina, Müslüman olmak istemediği için Murad'ı reddeder.

Fakat, Sultan Catalina'ya öyle âşıktır ki, sonunda kızın isteğine boyun eğer. Catalina, baş kadın sultan olur. Bu arada Catalina kendisi gibi tutsak olan babasına da kavuşur. İkinci hikâye ise Lamberto ile Clara'nın hikâyesidir. Lamberto, Clara'yı sever, evlenemediği için kızı kaçırır. Ancak, ikisi Türklerle karşılaşırlar. Lamberto kaçar, kız ise İstanbul'a tutsak olarak götürülür. Lamberto ise Clara'nın Zaide adıyla İstanbul'da olduğunu öğrenince, o da kadın kılığına girip Zelinda adıyla saraya girer. Ancak, işler umdukları gibi gitmez. Çünkü, Clara gebe kalmıştır. Lamberto'nun erkek olduğu anlaşılır, araya Catalina'nın girmesiyle kurtulup evlenirler. Lamberto'ya Rodos'ta paşalık verilir. Üçüncü hikâyede ise tutsak Madrigal, Müslüman bir kızı sever, ikisi yakalanınca Kadı Madrigal'e ölüm cezası verir. Ancak Madrigal yaptığı şaklabanlıklarla cezadan kurtulur, casus Andrea'nın yardımıyla İspanya'ya döner. Cervantes'in İstanbul üzerine bilgisi şaşırtıcıdır. Buraya aldığımız bir resimde Madrigal, pencereden içeriye bakan file Türkçe öğretmeye çalışmaktadır.

Bilmeyenler 'Filin İstanbul'da ne işi var?' diye düşünebilir. Oysa, Cervantes haklıdır, şöyle ki padişahın armağan olarak gelen yaban hayvanlarından oluşan zengin bir koleksiyonu vardır: Gergedanlar, aslanlar, filler, zürafalar, kaplanlar... Bunlardan filler ve zürafalar halk da görsün diye sokaklarda gezdirilirdi. Şenliklerde de çoğu eğitilmiş olduğundan gösteriler yaparlardı. İstanbul'daki semtleri de Cervantes iyi bilmektedir. Madrigal İstanbul'dan ayrılırken İstanbul'daki isimleri Türkçe söyleyerek her birine veda eder: Galata, Yedikule, Çıfıt (Yahudi) Mahallesi... Yalnız Tersane'ye veda ederken "Şeytan görsün yüzünü!" der. Çünkü, Cervantes'in yıllarca savaştığı Türk kalyonları burada yapılıyor ve onarılıyordu.