1. Babası Azer’in, Oğlu İbrahim’i Recm İle Tehdit Etmesi :
Fahreddin Razi diyor ki: “Hz. İbrahim’in (a.s.) babasının “Andolsun ki bundan vazgeçmezsen, seni muhakkak taşlarım. Uzun bir müddet ayrıl, git! [1]” şeklindeki sözü ile ilgili bir kaç mesele vardır:

Burada geçen “Recm: Taşlama” ile ilgili iki izah yapılmıştır.

1) Bu, dil ile yapılan taşlamadır. Yani sövüp saymak ve kınamaktır. Cenab-ı Hakk’ın “Muhsan (namuslu ve evli) kadınlara (iftira) atanlar” (Nur: 24/4) Yani sövüp sayanlar ayeti bu manadadır. Kendisine lanet edilen kimseye “Racim” denilmesi de bundandır. Mücahid şöyle der: “Kur’an’da geçen bütün “Recm” kelimeleri, şetm (sövme-kınama) manasındadır.

2) Bu el ile taşlamadır. Buna göre alimler ayet hakkında şu izahları yapmışlardır:

a) Ben seni taşlamaları yahut öldürmeleri için, insanlara (herkese) senin durumunu açıklayacağım.

b) Benden uzaklaşsın diye, seni taşlayacağım, sana taşlar atarım.

c) Müerric bu kelimenin Kureyş lügatinde “seni öldüreceğim” manasına geldiğini söylemiştir.

d) Ebu Müslim (r.a.) şöyle der: “Bundan kastedilen, taşlayıp öldürmektir. Fakat bu bazen mecazi olarak, tardetmek, uzaklaştırmak, kovmak manasında da kullanılır. Babasının bu sözle, kovma manısını kastettiğine, onun “uzun bir müddet benden ayırıl, git” şeklindeki sözü de delâlet etmektedir.” der. Bil ki “recm”in asıl manası, “ricam” ile (ip ucuna bağlı taş) taşlamaktır (atmaktır).Binaenaleyh bunu bu manaya hamletmek daha evladır. İmdi, şayet ayetteki “uzun bir müddet benden ayırıl, git” ifadesi, recm ile sövüp-sayma manasında bir taşlama olduğuna da delalet etmez mi? denirse, biz deriz ki: “Hayır. Çünkü Hz. İbrahim’in (a.s.) babası, onu yakınında kalması halinde “recm” ile tehdit etmiş ve bundan kurtulmak için uzağa gitmesini söylemiştir. O halde o da bu ifadenin manasına dahildir.”[2]



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kur’an-ı Kerim: Meryem, 19/46.

[2] Fahreddin Razi, Mefatihu’l-Ğayb, Akçağ Yayınları: 15/362.