1. Hiçbir zaman şirke düşmemiştir :
Çocukluğunda da erginliğinde de şirke düşmemişti.

“Ortak koştuğunuz şeylerden uzağım ben”[1] demiştir.



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kur’an-ı Kerim: En’am, 6/125.
----------------------
1. Lisan-ı Sıdk Olması :
İbrâhim as.: “Benden sonrakiler içinde, benim için bir lisan-ı sıdk ver! [1]

“Lisân-ı Sıdk: Dünyada kıyamete kadar eseri baki kalacak güzel bir nam, yani güzel bir şöhret, dosdoğru güzel bir hatıra, şaşmaz güzel bir anı. Bunun için her ümmet Hz. İbrahim'i sevegelmiştir. Veya zürriyetim içinde benim asıl dinimi yenileyecek, benim gibi doğruluk ve tevhide insanları davet edecek doğru bir dil ki, Muhammed (s.a.v) dir. Şüphesiz bunda, yani okunan İbrahim kıssasında mutlak bir âyet var, yani ibret ve öğüt alınacak, ders edinilecek bir hüccet ve delil vardır.”[2]

Lisan-ı sıdk: Doğruluk dili demektir. Bununla; güzel övgü, tertemiz ve mis gibi kokular saçan bir yaşantı kastedilmiştir.[3]

Alimlerin Ayet Hakkındaki Görüşleri:

1) İbn Cerir et-Taberi şöyle der: “İnsanlar içerisinde onlara güzel bir övgü ve güzel bir şöhret nasip ettik.”[4]

2) İbn Kesir diyor ki: “Ali b. Ebi Talha’nın İbn Abbas’tan rivayetine göre burada güzel övgü kasdedilmektedir. Yani onlar her dilde övülmüşlerdir. Süddi ve Malik İbn Enes de böyle söylemişlerdir. İbn Cerir der ki: Allah Teala: “Onlar için yüce bir doğruluk dili verdik.” buyurmaktadır. Zira bütün dinler(e mensup olanlar) onlara sena etmekte ve onları övmektedirler. Allah’ın salatı ve selamı hepsinin üzerine olsun.”[5]

3) Kurtubi diyor ki: “Onlardan güzel övgülerle sözettik. Çünkü bütün diller onlardan güzelce söz etmektedir. Dil (anlamındaki lisan kelimesi) kelimesi hem müzekker hem müennes olarak kullanılabilir.[6]

4) Fahreddin Razi diyor ki: “Ayette bahsedilen lisan-ı sıdk (sadakat dili), “güzel övgü, nam, şan” demetir. Nasıl, el ile verilen bağış “yed: el” kelimesi ile ifade edilirse, dil ile ifade edilen (yapılan şey) de “lisan” kelimesi ile ifade edilir. Cenab-ı Hak Hz. İbrahim’in “(Benden) sonrakiler arasında, benim için bir lisan-ı sıdk (iyi bir nam) ver.[7]” şeklindeki duasını abul etmiş ve onu insanlar için numune-i imtisal kılmıştır. Öyleki her din mensubu, Hz. İbrahim’i (a.s.) örnek aldığını iddia etmiştir. Nitekim Allah Teala da: “Babanız İbrahim’in dininde olduğu gibi, (Allah) dinde size bir güçlük yüklemedi.[8]” ve “Muvahhid bir müslüman olarak İbrahim’in dinine uy.[9]” buyurmuştur.



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Kur’an-ı Kerim: Şuara, 26/84

[2] Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Azim yayınları: 6/104.

[3] Muhammed Mahmud Hicazi, Furkan Tefsiri, İlim yayınları: 3/525.

[4] Taberi Tefsiri: 16/93; Muhammed Ali es-Sabuni, Safvetu’t-tefasir, Ensar Neşriyat: 3/493.

[5] İbn Kesir Tefsiri, Çağrı Yayınları: 10/5150.

[6] Bkz. Al-i İmran 3/78; Kurtubi, Camiu li Ahkami’l-Kur’an, Buruc Yayınları: 11/212.

[7] Şuara: 26/84.

[8] Hacc: 22/78.

[9] Nahl: 16/123.