Kürtçe Öğreniyorum. / Başlangıç Programı / - Sayfa 2 - AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

07-20-2010, 15:36

Bileşik Zamirler (Cînavkên Lihevxistî)
Bileşik Zamirler türemiş zamirlerdir.Bileşik Zamirler 'bi' 'li' 'ji' 'di' edatları, 'ê' ek zamiri ve yakınlaştırma zamirlerinden olan 'hev', 'êk' zamirlerinin birleşmesiyle oluşur. Geçen dersimizde ek zamiri ve yakınlaştırma zamirlerini görmüştük. Bu dersimizi de onun ışığında takip edersek daha faydalı olacaktır. Bileşik zamirler sadece 3. tekil şahsın yerini alırlar. Yani 'Wî' (E için O) ve 'Wê' (D için "O")nın yerini alırlar. Geçen ders "ek şeklindeki zamir"de anlatıldığı gibi, burada da süreç içerisinde bazı sözcüklerin değiştiği görülüyor.
1-) Ji Kürtçe'de edattır. Çıkma halindedir. Yani Türkçe'deki 'den' halidir. Demek ki Türkçe'deki 'den' yerine 'ji' kullanacağız. 'Ji' dan sonra 'wî' veya 'wê' gelirse 'jê' diye yazılır ve okunur.

Ben Ali'den istedim: 'Min ji Elî xwest.' Burada Elî yerine 'Wî' kullandığımızda yani; Ben Ondan (Ali'den) istedim: 'Min ji wî xwest' şeklini alır. Ji ile wî yan yana geldiğinde ise artık 'jê' diye okunur. "Min jê xwest."
Biz Ayşe'den aldık : Me ji Eyşe girt. Burada Eyşê yerîne 'Wê' kullandığımızda yani; Biz O'ndan aldık: 'Me ji wê girt.' Ji ile Wê yan yana geldiğinde ise artık 'jê' diye okunur. 'Me jê girt'
2-) 'Bi' edatı. 'Bi' edatı Türkçe'de ile anlamını da verir. 'bi' edatından sonra 'Wî' veya 'Wê' gelirse 'pê' diye yazılır ve okunur edilir.
Ben onun ile konuşmuyorum: 'Ez bi wî/wê re napeyîvim', yanî 'ez pê re napeyîvim'
Sen arabayla gel!: 'Tu bi erebê re were,' Erebe yerine 'Wê' yani 'O' kullandığımızda; "tu bi wê re were" halini alır. Bileşik zamir şeklinde yazmak istersek; 'tu pê re were' şeklinde yazılabilir.
3-) 'Di' edatı Türkçe'de içinde bulunma halini ifade eder. Türkçe'deki 'de' dir. 'Di' edatı 'Wî' veya 'Wê' ile beraber bulunursa 'tê' olarak yazılıp ve okunabilinir.
Babam evdedir (evin içindedir): Bavê min di mal de ye yani 'bavê min tê de ye'. Burada 'mal' yani Türkçe karşılığı 'ev' 3. tekil durumdadır.
4-) 'Li' edatı Türkçe de ki bulunma halini ve belirtme halini ifade eder. Aynı şekilde 'li' dan sonra 3. tekil gelirse "lê" halini alabilir.
O orada oturdu: Ew li wir rûnişt. Wir yerine 'wî/wê' bırakılırsa; Ew lê rûnişt şeklini alır.
Ben onu dövdüm: Min li wî/wê xist' bu da; "Min lê xist" şeklinde okunabilir.
NOT: 3. Tekil durum, illa şahıs zamiri olmayabilir. Bir nesne de olabilir. ÖRN: 'Min lê xist' cümlesinde "min li wî/wê xist" olabileceği gibi, 'Min li topê xist' de olabilir. Yani vurulan bir 'top' ta olabilir, 'duvar' da olabilir, 'orası' olabilir.
8- Bağlaç Zamiri (Cînavka Girekî)
Bağlaç zamiri iki cümleyi veya özel isimleri birbirine bağlar. Bağlaç zamiri bazı yerlerde özne bazı yerlerde nesne görevi görür. Her zaman olduğu gibi ayrıntılarına inmemeye çalışacağız. Kürtçe'deki bağlaç zamiri 'ku' dur. Ama onu tamlayan yani bir önceki cümleye bağlamaya yarayan isim takısıyla beraber kullanılır. Bu takı Kürtçe'de erkek-dişi farklılığı bulunduğundan dişil ve eril kelimelerde değişir. Ayrıca çoğul ve tekil ayırımı da vardır. Bu temelde Kürtçe'de 3 bağlaç zamiri ortaya çıkar. Bunlar:
Ê ku, A ku, Ên ku. Daha önceki derslerimizde de gördüğümüz gibi 'ê' takısı Erilliği (E), 'a' Dişilliği (D) gösterir. 'ên' takısı da çoğulluğu gösterir. 'ku' bağlacı Türkçe'ye de geçmiştir. Ama Kürtçe'deki kadar farklı fonksiyonları yoktur. Türkçe'ye 'ki' olarak geçmiştir.
O (D) kaybolandır: Ew a ku wenda bîbû ye. Burada ki 'a' takısı onun dişi olduğunu gösterir.
Onlar ki Saidlerdendir: Ew ên ku ji Seîdan in. 'ên' takısı Çoğulluk ifade ediyor.
Ben telefonda olanım: Ez ê ku di telefonê da bûm. 'ê' takısı Erillik ifade eder.
Harabe olan ev onlarındır: Xaniyê ku xirabe ye yê wan e. 'ê' takısından önceki 'y' kaynaştırma harfidir. Bunu daha önceki dersimizde görmüştük. Eğer 'ê' takısından önceki harf sesli ise 'y' kaynaştırma harfi gelir.

Alıştırmalar:
Aşağıdaki Cümleleri Kürtçe'ye çevirdikten sonra bileşik zamirlerin farklı formlarında yazınız.
ÖRN: Ben ona dedim: Min ji wî/wê re go: Min jê re go.
Sen ondan yedin mi?: ……………
Ali ondan büyüktür:……………..
Siz ağaçtan mı düştünüz?:……….
Biz ona güldük:………………….
Eve ateş düştü:…………………..
Siz ona bakmadınız mı?:………..
Biz ona giydirdik:………………
Sen evin içinde misin?:…………
Onlar Amed'in içindedirler:……

Aşağıdaki cümleleri bileşik zamirin diğer formuna dönüştürdükten sonra Türkçe'ye çeviriniz:
ÖRN: Ew boyax lê dan: Ew boyax li Wî/Wê dan : Onlar boyayı ona (duvara, kapıya) sürdüler
Em lê suwar bûn:…………….
Hûn lê ketin?:………………...
Me pê xist:…………………..
Ew pê re çûn:………………..
Tu tê de yî:…………………..
Hûn tê de nîn in:……………..
Xwe jê dûr kir:………………
Te jê hez nekir?......................
Aşağıdaki cümleleri çeviriniz
Giden benim babamdı:………….
Görmediğin o muydu? (D):……..
Koşanlar kim?:……….…………..
Ölenler geri gelmiyor:……………
Kırılan masa budur:………………
Çalışan bilgisayar hangisi:.………
Çalan radyo küçük olanıdır:.……..
Ew ê ku mamoste ye:…..…………
A ku mir neyarê me bû:…………..
Ên ku baz didin xort in:…………..
Paceya ku vekiriye ev e:………….

EZBERLENMESİ GEREKEN KELİMELER
Yuvarlak: Gilover
Düz: Dûz
Büyük: Mezin
Küçük: Biçûk
Ağır: Giran
Hafif: Sivik
Şişman: Qelew
Zayıf: Lawaz
Kalın: Sitûr
İnce: Zirav
Temiz: Paqij
Kirli: Qirêj
Yumurta: Hêk
Süt: Şîr
Yün: Herî
Et: Goşt
Yoğurt: Mast
Ayran: Dew
Arpa: Ceh
Buğday: Genim
Mercimek: Nîsk
Nohut: Nok
Üzüm: Tirî
Soğan: Pîvaz
Yıldız:Sitêrk
Güneş: Roj/ Tav
Ay: Heyv
Gezegen: Rojgar
Uzay: Valahî
Dünya: Dinê/ Gerdûn
Köy: Gund
Kasaba: Bajarok
Şehir: Bajar
Mahalle: Tax
Sokak: Kuçe
Cadde: Papûr

GEÇEN AYIN CEVAPLARI:
O kendi sözünü tuttu (E): Wî xwe feda kir
Onlar kendi canlarını feda ettiler: Wan canê xwe feda kirin
Biz kendimizi temizledik: Me xwe paqij kir
Ben kendimi gördüm: Min xwe dî
O kendi kardeşini sevdi(D): Wê ji birayê xwe hez kir
Fatimayê bavê xwe girt: Fatima babasını tuttu
Qaz bi refê xwe re ye: Kaz kendi sürüsüyledir
Te paşîva xwe nexwar?: Sen sahurunu yemedin mi?
Gel li xwe xwedî derket: Halk kendine sahip çıktı
Biz birbirimizi sevmiyoruz: Em ji hev hez nakin
Onlar birbirinden uzaktır: Ew ji hev dûr in
Siz birbirinizi görüyor musunuz?: Hûn hev dibînin
Onlar birbirlerini öldürüyorlar: Ew hev dikujin
Me hev nas kir?: Biz birbirimizi tanıdık
Ew xwişkê hev in: Onlar birbirlerinin bacılarıdır.
Hûn li dû hev in: Siz birbirinizin peşindesiniz
Ew wek hev in: Onlar birbirleri gibidirler
Em ji hev hez dikin: Biz birbirimizi seviyoruz

07-20-2010, 15:39

9- SORU ZAMİRLERİ (CÎNAVKÊN PIRSIYARÎ)
Kürtçe'de dört soru zamiri vardır.
1- 'kî' ve 'kê': Türkçe'deki 'kim' e karşılık gelir. 'kî' ve 'kê' nötrdür, yani cinsiyetsizdir. 'kî' zamiri bükümlü olmayan yani yalın zamirleri karşılar, 'kê' ise bükümlü zamirlere cevap olur. Bükümlü zamirler daha önceki dersimizde işlediğimiz gibi 2. grup zamir diye belirttiğimiz zamirlerdir. (bk. Mizgîn Dergisi 16. sayı).

a- Kî çû Dîlokê? (Dilok'a kim gitti?): Em çûn Dîlokê (Biz Dilok'a gittik)

b- Kê ew sêvê xwar? (o elmayı kim yedi?): Me ew sêvê xwar (biz o elmayı yedik)
Yukarıdaki örnekte de görüldüğü gibi 'kî' sorusuna 1. grup zamiri 'em' ile cevap verildi, 2.cümledeki 'kê' sorusuna 2. grup şahıs zamiri 'me' ile cevap verildi.
Ayrıca 'kî' ve 'kê' hem özne hem de nesne olarak görev görebilirler.
Kê kî dî? (Kim kimi gördü?) : wê (fatîmayê) ew (xezal) dî [ O (fatîma) onu (xezal'ı) gördü ].
Kî çû mala kê (kim kimin evine gitti) : Ew (xetîce) çû mala wî (azadî) [ O (hatice) onun (azad'ın) evine gitti]
Kürtçe'de kim zamirinin çoğulu, her iki zamirin beraber kullanılmasıyla oluşur.
kî û kî çûn?: Kimler gitti? Kê û kê gotin?: Kimler dedi?
Kî çûn, kê gotin doğru kullanım değildir. Yani çoğulluk fiil ile belirtilmez.

2- 'çi' ve 'çiyê': 'çi' Türkçe'deki 'ne' ye karşılık gelir. 'çi' cümle içerisinde nesne olarak yer alır.
'çi' nesne olarak kullanılır.
ÖRN:
bêrîvanê (wê) çi da ehmed (ew)?
[berivan (O) ahmed'e (O'na) ne verdi?]:
bêrîvanê (wê) pirtûk da ehmed (ew)[berîvan (O) ahmed'e (O'na) kîtap verdi].
'çiyê' , Kürtçe'de pratikte çok kullanılmasa da 'ne' cümle içerisinde özne olarak kullanıldığında, özne görevi görür. Buna göre cevaptaki özne de 'ê' takısı alır.
ÖRN: çiyê firiya? [ne uçtu?] : Çûkê firiya [Kuş uçtu]. çiyê baz da? [ne koştu?] :Kûçikê baz da. [Köpek koştu]

3- 'kîjan' : Türkçe'deki 'hangi' ye karşılık gelir. Bileşik bir kelimedir. 'kî-ji-wan' zamir ve eklerinden oluşur. 'kîjan' zamirinde cinsiyet farkı vardır. Nötr değildir.
Kîjanê deki 'ê' takısı dişillik göstergesidir. Kîjanî deki 'î' takısı erillik göstergesidir. Kîjanan daki 'an' eki çoğulluk belirtir.
ÖRN:
Kîjanê xwarin xwar? (D) : Hangisi yemek yedi?
Kîjanî çû nêçîrê? (E) : Hangisi ava gitti.
Kîjanan dît? :Hangileri gördü
'Kîjan' zamiri hem özne hem nesne olarak görev görürler. Yukarıdakiler özneye örnekti. Nesne ise:
ÖRN: Te Kîjan dît?: Sen hangisini gördün?
Kîjanê (D) Kîjan têk bir?: Hangisi, hangisini yendi?

4- 'Çend' : Türkçe'deki karşılığı 'kaçı' dır. Cevabı sayıyı belirtir.
çend tênê vir? [Kaçı buraya gelecek?] : şeş têne vir [altısı buraya gelecek]
Hem özne hem nesne olarak kullanılabilirler.
ÖRN:
çendan çend têk birin? [kaçı kaçını yendi?] : diduwan sisêyan têk birin [ikisi üçünü yendi]

10- BELİRTİSİZ ZAMİRLER (CÎNAVKÊN NEBINAVKIRÎ)
Bu zamirler sayı, kişi veya mekan olarak bilinmeyen şeylerin yerine kullanılır. Bazıları tekil bazıları çoğuldur. Cinsiyet anlamında nötrdürler. Kürtçe'de belirtisiz zamirler çoktur. Belirtisiz zamirler hem özne hem nesne görevi görebilirler. Biz isimlerini ve anlamlarını verip birkaç örnekle yetineceğiz.

ÖRN: yek:biri, her yek: her biri, yek kes; birisi, kes:kimse, herkes: herkes, tişt/ewk:şey, tu/hîç: hiç, filan:falan, bêvan: filan, çend: kaç, her:her, hemî/hemû/giş/tev:hepsi/tüm/bütün, hin/hinek:bazı, çendek:birkaç, gellek:birçok/bir sürü
Tu car neçûye kar?: hiçbir zaman işe gitmemiş mi?
Kesek bi wî nikare: kimse onu yenemez.
Herkes çû malê: herkes eve gitti.
Gellek car ez li te geriyam: çok defa seni aradım.
Hemiyê wan xwarin: onların hepsi yedi.
Çendek çûn û hatin: birkaçı gidip geldi

ALIŞTIRMALAR
Aşağıdaki soruları ve cevaplarını beraber çeviriniz.

ÖRNEKLER:
Kim (Alî) kime (Veli) vurdu?: kî (Elî) li kê (Welî) xist?
O (Ali) onu (Weliyi) vurdu: ew (Elî) li wî (Weliyî) xist
Ne (at) eve geldi?: çiyê hat malê?
At eve geldi: Hespê hat malê
Kaçı kaçına baktı: çend li çendan mêze kirin?
Beşi üçüne baktı: Pêncan li sisiyan mêze kirin
Kim kimi rüyada gördü?
Kim buraya gelebilir?
Kim Newroz’u kutluyor?
Kime araba verdiler?
Kimler Amed'e gidecek?
Kimleri görmediniz?
Kimlere elbise aldınız?
Kimlerden borç aldınız?
Azad ne okuyor?
Bawer ne getirdi?
Siyabend ne yiyor?
Zozan ne dedi?
Suda ne yüzüyordu?
Ne başak verdi?
Ne gelmedi?
Ne çocuğa tekme attı?
Hangisi dama çıktı? (D)
Hangisi iyi değil? (E):
Hangisini seviyorsun? (E):
Hangisine elma verdin? (D):
Hangileri daha olgun?:
Hangilerinden aldın?:
Hangisi (E) hangisine (E) ders verdi?
Hangileri Mizgîn okuyor?
Kaçı gitti?
Kaçını sordunuz?
Kaçına elbise aldınız?
Kaçı okula gidiyor?
Kaçı kaçını gördü?
Kaçının evi var?
Kaçından kaçını saydınız?
Kaçı aç, kaçı tok?
Aşağıdaki cümleleri çeviriniz
Yekê sêva min xwariye
Tu kes tu car karek wusa nake
Tu qet çûyî Amedê?
Hin mirov baş in
Gellek mal û mulkê wê heye
Ew her dem li dikana xwe ye?
Li vir her tişt buha ye
Çend donim erdê min heye
Filan kes nehat dawetê
Divê herkes Mizgîn bixwîne
Tu herdem nikarî bazdî
Gazî hemî merivên xwe nekiriye?
Her yek çend kîlo tên?
Li mal tu tişt tune

EZBERLENMESİ GEREKEN KELİMELER:
Dîlok: Antep
Xarpêt:Elazığ
Agirî: Ağrı
Amed: Diyarbakır
Erzingan: Erzincan
Sêwas: Sivas
Dêrsim: Tunceli
Çewlik: Bingöl
Êlih: Batman
Ruha: Urfa
Semsûr: Adıyaman
Çolemêrg: Hakkari
Qertaf: Ek
Parkît: Sonek
Pêrkît: Önek
Rastnivîs: İmla
Lêker: Fiil
Rêziman: Dilbilgisi
Wêje: Edebiyat
Çand: Kültür
Dîrok: Tarih
Hest: Duygu
Raman:Düşünce
Erdnîgarî:Coğrafya
Temen:Yaş/ömür
Pitik: Bebek
Zarok: Çocuk
Ciwan:Genç
Extiyar/Pîr: Yaşlı
Xort:Genç/delikanlı
Çiya: Dağ
Derya: Deniz
Deşt: Ova
Çem/Robar:Nehir
Zozan: Yayla
Gir:Tepe

GEÇEN AYIN CEVAPLARI:
Aşağıdaki Cümleleri Kürtçe'ye çevirdikten sonra bileşik zamirlerin farklı formlarında yazınız.
ÖRN:
Ben ona dedim: Min ji wî/wê re go: Min jê re go.
Sen ondan yedin mi?: Te ji wî/wê xwar : Te jê xwar.
Ali ondan büyüktür: Elî ji wî mezintir e: Elî jê mezintir e
Siz ağaçtan mı düştünüz?: Hûn ji darê ketin?: Hûn jê ketin.
Biz ona güldük: Em bi wî/wê keniyan: Em pê keniyan.
Eve ateş düştü: Agir bi malê ket: Agir pê ket.
Siz ona bakmadınız mı?: We li wî/wê mêze nekir?: We lê mêze nekir?
Biz ona giydirdik: Me li wî/wê kir: Me lê kir.
Sen evin içinde misin?: Tu di malê de yî?: Tu tê de yî?
Onlar Amed'in içindedirler: Ew di nav Amedê de ne: Ew tê de ne.

Aşağıdaki cümleleri bileşik zamirin diğer formuna dönüştürdükten sonra Türkçe'ye çeviriniz:
ÖRN: Ew boyax lê dan:Ew boyax li Wî/Wê dan:Onlar boyayı ona (duvara, kapıya) sürdüler
Em lê suwar bûn: Em li wî/wê (hesp) suwar bûn: Biz ona (ata) bindik.
Hûn lê ketin?: Hûn li wî/wê (mêrik) ketin?: Siz ona (adama) çarptınız mı?
Me pê xist: Me bi wî/wê (zava) xist: Onlar ona (damada) taktılar.
Ew pê re çûn: Ew bi wî/wê (bavê xwe) re çûn: Onlar onunla (babalarıyla) gittiler.
Tu tê de yî: Tu di nava wî/wê (bexçe)de yî: Sen onun (bahçenin) içindesin
Hûn tê de nîn in: Hûn di nava wî/wê (erebe) de ne: Siz onun (arabanın) içindesiniz
Xwe jê dûr kir: Xwe ji wî/wê dûr kir: Kendilerini ondan uzat tuttular
Te jê hez nekir?: Te ji wî/wê hez nekir?: Sen onu sevmedin mi?

Aşağıdaki cümleleri çeviriniz
Giden benim babamdı: Ê ku çû bavê min bû
Görmediğin o muydu? (D): A ku te nedî ew bû?
Koşanlar kim?: Ên ku baz didin kî nin?
Ölenler geri gelmiyor: Ên ku mirine, paşde nayên.
Kırılan masa budur:Maseya ku şikiya ev e?
Çalışan bilgisayar hangisi: Kompîtûra ku dixebite kîjan e.
Çalan radyo küçük olanıdır: Radyoya ku dixebite ya biçûk e.
Ew ê ku mamoste ye: O, öğretmen olandır.
A ku mir neyarê me bû: O ölen bizim düşmanımızdı.
Ên ku baz didin xort in: Koşanlar gençlerdir.
Paceya ku vekiriye ev e: Açık olan pencere budur.

07-20-2010, 15:39

9- SORU ZAMİRLERİ (CÎNAVKÊN PIRSIYARÎ)
Kürtçe'de dört soru zamiri vardır.
1- 'kî' ve 'kê': Türkçe'deki 'kim' e karşılık gelir. 'kî' ve 'kê' nötrdür, yani cinsiyetsizdir. 'kî' zamiri bükümlü olmayan yani yalın zamirleri karşılar, 'kê' ise bükümlü zamirlere cevap olur. Bükümlü zamirler daha önceki dersimizde işlediğimiz gibi 2. grup zamir diye belirttiğimiz zamirlerdir. (bk. Mizgîn Dergisi 16. sayı).

a- Kî çû Dîlokê? (Dilok'a kim gitti?): Em çûn Dîlokê (Biz Dilok'a gittik)

b- Kê ew sêvê xwar? (o elmayı kim yedi?): Me ew sêvê xwar (biz o elmayı yedik)
Yukarıdaki örnekte de görüldüğü gibi 'kî' sorusuna 1. grup zamiri 'em' ile cevap verildi, 2.cümledeki 'kê' sorusuna 2. grup şahıs zamiri 'me' ile cevap verildi.
Ayrıca 'kî' ve 'kê' hem özne hem de nesne olarak görev görebilirler.
Kê kî dî? (Kim kimi gördü?) : wê (fatîmayê) ew (xezal) dî [ O (fatîma) onu (xezal'ı) gördü ].
Kî çû mala kê (kim kimin evine gitti) : Ew (xetîce) çû mala wî (azadî) [ O (hatice) onun (azad'ın) evine gitti]
Kürtçe'de kim zamirinin çoğulu, her iki zamirin beraber kullanılmasıyla oluşur.
kî û kî çûn?: Kimler gitti? Kê û kê gotin?: Kimler dedi?
Kî çûn, kê gotin doğru kullanım değildir. Yani çoğulluk fiil ile belirtilmez.

2- 'çi' ve 'çiyê': 'çi' Türkçe'deki 'ne' ye karşılık gelir. 'çi' cümle içerisinde nesne olarak yer alır.
'çi' nesne olarak kullanılır.
ÖRN:
bêrîvanê (wê) çi da ehmed (ew)?
[berivan (O) ahmed'e (O'na) ne verdi?]:
bêrîvanê (wê) pirtûk da ehmed (ew)[berîvan (O) ahmed'e (O'na) kîtap verdi].
'çiyê' , Kürtçe'de pratikte çok kullanılmasa da 'ne' cümle içerisinde özne olarak kullanıldığında, özne görevi görür. Buna göre cevaptaki özne de 'ê' takısı alır.
ÖRN: çiyê firiya? [ne uçtu?] : Çûkê firiya [Kuş uçtu]. çiyê baz da? [ne koştu?] :Kûçikê baz da. [Köpek koştu]

3- 'kîjan' : Türkçe'deki 'hangi' ye karşılık gelir. Bileşik bir kelimedir. 'kî-ji-wan' zamir ve eklerinden oluşur. 'kîjan' zamirinde cinsiyet farkı vardır. Nötr değildir.
Kîjanê deki 'ê' takısı dişillik göstergesidir. Kîjanî deki 'î' takısı erillik göstergesidir. Kîjanan daki 'an' eki çoğulluk belirtir.
ÖRN:
Kîjanê xwarin xwar? (D) : Hangisi yemek yedi?
Kîjanî çû nêçîrê? (E) : Hangisi ava gitti.
Kîjanan dît? :Hangileri gördü
'Kîjan' zamiri hem özne hem nesne olarak görev görürler. Yukarıdakiler özneye örnekti. Nesne ise:
ÖRN: Te Kîjan dît?: Sen hangisini gördün?
Kîjanê (D) Kîjan têk bir?: Hangisi, hangisini yendi?

4- 'Çend' : Türkçe'deki karşılığı 'kaçı' dır. Cevabı sayıyı belirtir.
çend tênê vir? [Kaçı buraya gelecek?] : şeş têne vir [altısı buraya gelecek]
Hem özne hem nesne olarak kullanılabilirler.
ÖRN:
çendan çend têk birin? [kaçı kaçını yendi?] : diduwan sisêyan têk birin [ikisi üçünü yendi]

10- BELİRTİSİZ ZAMİRLER (CÎNAVKÊN NEBINAVKIRÎ)
Bu zamirler sayı, kişi veya mekan olarak bilinmeyen şeylerin yerine kullanılır. Bazıları tekil bazıları çoğuldur. Cinsiyet anlamında nötrdürler. Kürtçe'de belirtisiz zamirler çoktur. Belirtisiz zamirler hem özne hem nesne görevi görebilirler. Biz isimlerini ve anlamlarını verip birkaç örnekle yetineceğiz.

ÖRN: yek:biri, her yek: her biri, yek kes; birisi, kes:kimse, herkes: herkes, tişt/ewk:şey, tu/hîç: hiç, filan:falan, bêvan: filan, çend: kaç, her:her, hemî/hemû/giş/tev:hepsi/tüm/bütün, hin/hinek:bazı, çendek:birkaç, gellek:birçok/bir sürü
Tu car neçûye kar?: hiçbir zaman işe gitmemiş mi?
Kesek bi wî nikare: kimse onu yenemez.
Herkes çû malê: herkes eve gitti.
Gellek car ez li te geriyam: çok defa seni aradım.
Hemiyê wan xwarin: onların hepsi yedi.
Çendek çûn û hatin: birkaçı gidip geldi

ALIŞTIRMALAR
Aşağıdaki soruları ve cevaplarını beraber çeviriniz.

ÖRNEKLER:
Kim (Alî) kime (Veli) vurdu?: kî (Elî) li kê (Welî) xist?
O (Ali) onu (Weliyi) vurdu: ew (Elî) li wî (Weliyî) xist
Ne (at) eve geldi?: çiyê hat malê?
At eve geldi: Hespê hat malê
Kaçı kaçına baktı: çend li çendan mêze kirin?
Beşi üçüne baktı: Pêncan li sisiyan mêze kirin
Kim kimi rüyada gördü?
Kim buraya gelebilir?
Kim Newroz’u kutluyor?
Kime araba verdiler?
Kimler Amed'e gidecek?
Kimleri görmediniz?
Kimlere elbise aldınız?
Kimlerden borç aldınız?
Azad ne okuyor?
Bawer ne getirdi?
Siyabend ne yiyor?
Zozan ne dedi?
Suda ne yüzüyordu?
Ne başak verdi?
Ne gelmedi?
Ne çocuğa tekme attı?
Hangisi dama çıktı? (D)
Hangisi iyi değil? (E):
Hangisini seviyorsun? (E):
Hangisine elma verdin? (D):
Hangileri daha olgun?:
Hangilerinden aldın?:
Hangisi (E) hangisine (E) ders verdi?
Hangileri Mizgîn okuyor?
Kaçı gitti?
Kaçını sordunuz?
Kaçına elbise aldınız?
Kaçı okula gidiyor?
Kaçı kaçını gördü?
Kaçının evi var?
Kaçından kaçını saydınız?
Kaçı aç, kaçı tok?
Aşağıdaki cümleleri çeviriniz
Yekê sêva min xwariye
Tu kes tu car karek wusa nake
Tu qet çûyî Amedê?
Hin mirov baş in
Gellek mal û mulkê wê heye
Ew her dem li dikana xwe ye?
Li vir her tişt buha ye
Çend donim erdê min heye
Filan kes nehat dawetê
Divê herkes Mizgîn bixwîne
Tu herdem nikarî bazdî
Gazî hemî merivên xwe nekiriye?
Her yek çend kîlo tên?
Li mal tu tişt tune

EZBERLENMESİ GEREKEN KELİMELER:
Dîlok: Antep
Xarpêt:Elazığ
Agirî: Ağrı
Amed: Diyarbakır
Erzingan: Erzincan
Sêwas: Sivas
Dêrsim: Tunceli
Çewlik: Bingöl
Êlih: Batman
Ruha: Urfa
Semsûr: Adıyaman
Çolemêrg: Hakkari
Qertaf: Ek
Parkît: Sonek
Pêrkît: Önek
Rastnivîs: İmla
Lêker: Fiil
Rêziman: Dilbilgisi
Wêje: Edebiyat
Çand: Kültür
Dîrok: Tarih
Hest: Duygu
Raman:Düşünce
Erdnîgarî:Coğrafya
Temen:Yaş/ömür
Pitik: Bebek
Zarok: Çocuk
Ciwan:Genç
Extiyar/Pîr: Yaşlı
Xort:Genç/delikanlı
Çiya: Dağ
Derya: Deniz
Deşt: Ova
Çem/Robar:Nehir
Zozan: Yayla
Gir:Tepe

GEÇEN AYIN CEVAPLARI:
Aşağıdaki Cümleleri Kürtçe'ye çevirdikten sonra bileşik zamirlerin farklı formlarında yazınız.
ÖRN:
Ben ona dedim: Min ji wî/wê re go: Min jê re go.
Sen ondan yedin mi?: Te ji wî/wê xwar : Te jê xwar.
Ali ondan büyüktür: Elî ji wî mezintir e: Elî jê mezintir e
Siz ağaçtan mı düştünüz?: Hûn ji darê ketin?: Hûn jê ketin.
Biz ona güldük: Em bi wî/wê keniyan: Em pê keniyan.
Eve ateş düştü: Agir bi malê ket: Agir pê ket.
Siz ona bakmadınız mı?: We li wî/wê mêze nekir?: We lê mêze nekir?
Biz ona giydirdik: Me li wî/wê kir: Me lê kir.
Sen evin içinde misin?: Tu di malê de yî?: Tu tê de yî?
Onlar Amed'in içindedirler: Ew di nav Amedê de ne: Ew tê de ne.

Aşağıdaki cümleleri bileşik zamirin diğer formuna dönüştürdükten sonra Türkçe'ye çeviriniz:
ÖRN: Ew boyax lê dan:Ew boyax li Wî/Wê dan:Onlar boyayı ona (duvara, kapıya) sürdüler
Em lê suwar bûn: Em li wî/wê (hesp) suwar bûn: Biz ona (ata) bindik.
Hûn lê ketin?: Hûn li wî/wê (mêrik) ketin?: Siz ona (adama) çarptınız mı?
Me pê xist: Me bi wî/wê (zava) xist: Onlar ona (damada) taktılar.
Ew pê re çûn: Ew bi wî/wê (bavê xwe) re çûn: Onlar onunla (babalarıyla) gittiler.
Tu tê de yî: Tu di nava wî/wê (bexçe)de yî: Sen onun (bahçenin) içindesin
Hûn tê de nîn in: Hûn di nava wî/wê (erebe) de ne: Siz onun (arabanın) içindesiniz
Xwe jê dûr kir: Xwe ji wî/wê dûr kir: Kendilerini ondan uzat tuttular
Te jê hez nekir?: Te ji wî/wê hez nekir?: Sen onu sevmedin mi?

Aşağıdaki cümleleri çeviriniz
Giden benim babamdı: Ê ku çû bavê min bû
Görmediğin o muydu? (D): A ku te nedî ew bû?
Koşanlar kim?: Ên ku baz didin kî nin?
Ölenler geri gelmiyor: Ên ku mirine, paşde nayên.
Kırılan masa budur:Maseya ku şikiya ev e?
Çalışan bilgisayar hangisi: Kompîtûra ku dixebite kîjan e.
Çalan radyo küçük olanıdır: Radyoya ku dixebite ya biçûk e.
Ew ê ku mamoste ye: O, öğretmen olandır.
A ku mir neyarê me bû: O ölen bizim düşmanımızdı.
Ên ku baz didin xort in: Koşanlar gençlerdir.
Paceya ku vekiriye ev e: Açık olan pencere budur.

**redyellow** · 07-20-2010, 16:42

Güzel bir başlık olmuş furkan, teşekkürler.

Bir dil bir insan demektir.

**Beylerbeyi** · 07-20-2010, 16:56

Kürtçe bana hala Çince gibi geliyor

**Mavera** · 07-20-2010, 23:24

evet bende kürtce ögrenmek istiyorum.. simdi önce alfabeden bahsetmek lazim..

07-20-2010, 23:09

Çaktırmayın bende sizle birlikte öğreniyorum

07-20-2010, 23:27

Şimdilik en ileride benim. Yarı kürtçeyle kurs açmanın vakti gelmiştir.

**Mavera** · 07-20-2010, 23:30

Alıntı:

Fırat Nickli Üyeden Alıntı

Şimdilik en ileride benim. Yarı kürtçeyle kurs açmanın vakti gelmiştir.

o zaman bana asagidaki cümleyi tercüm etsene..

Türkiye nin gelisen konjoktörüne ayak uyduramayan hatta daha kötüsü devamli ayak direten zerzavatlar ülkemiz icin cok büyük talihsizlikdir..

07-20-2010, 23:35

Alıntı:

Galevera Nickli Üyeden Alıntı

o zaman bana asagidaki cümleyi tercüm etsene..

Türkiye nin gelisen konjoktörüne ayak uyduramayan hatta daha kötüsü devamli ayak direten zerzavatlar ülkemiz icin cok büyük talihsizlikdir..

Yarım derken sadece anlıyorum o da dilin yarısı oluyor..

07-20-2010, 15:36	#1
Kullanıcı Adı Özgür Çağrı	Bileşik Zamirler (Cînavkên Lihevxistî) Bileşik Zamirler türemiş zamirlerdir.Bileşik Zamirler 'bi' 'li' 'ji' 'di' edatları, 'ê' ek zamiri ve yakınlaştırma zamirlerinden olan 'hev', 'êk' zamirlerinin birleşmesiyle oluşur. Geçen dersimizde ek zamiri ve yakınlaştırma zamirlerini görmüştük. Bu dersimizi de onun ışığında takip edersek daha faydalı olacaktır. Bileşik zamirler sadece 3. tekil şahsın yerini alırlar. Yani 'Wî' (E için O) ve 'Wê' (D için "O")nın yerini alırlar. Geçen ders "ek şeklindeki zamir"de anlatıldığı gibi, burada da süreç içerisinde bazı sözcüklerin değiştiği görülüyor. 1-) Ji Kürtçe'de edattır. Çıkma halindedir. Yani Türkçe'deki 'den' halidir. Demek ki Türkçe'deki 'den' yerine 'ji' kullanacağız. 'Ji' dan sonra 'wî' veya 'wê' gelirse 'jê' diye yazılır ve okunur. Ben Ali'den istedim: 'Min ji Elî xwest.' Burada Elî yerine 'Wî' kullandığımızda yani; Ben Ondan (Ali'den) istedim: 'Min ji wî xwest' şeklini alır. Ji ile wî yan yana geldiğinde ise artık 'jê' diye okunur. "Min jê xwest." Biz Ayşe'den aldık : Me ji Eyşe girt. Burada Eyşê yerîne 'Wê' kullandığımızda yani; Biz O'ndan aldık: 'Me ji wê girt.' Ji ile Wê yan yana geldiğinde ise artık 'jê' diye okunur. 'Me jê girt' 2-) 'Bi' edatı. 'Bi' edatı Türkçe'de ile anlamını da verir. 'bi' edatından sonra 'Wî' veya 'Wê' gelirse 'pê' diye yazılır ve okunur edilir. Ben onun ile konuşmuyorum: 'Ez bi wî/wê re napeyîvim', yanî 'ez pê re napeyîvim' Sen arabayla gel!: 'Tu bi erebê re were,' Erebe yerine 'Wê' yani 'O' kullandığımızda; "tu bi wê re were" halini alır. Bileşik zamir şeklinde yazmak istersek; 'tu pê re were' şeklinde yazılabilir. 3-) 'Di' edatı Türkçe'de içinde bulunma halini ifade eder. Türkçe'deki 'de' dir. 'Di' edatı 'Wî' veya 'Wê' ile beraber bulunursa 'tê' olarak yazılıp ve okunabilinir. Babam evdedir (evin içindedir): Bavê min di mal de ye yani 'bavê min tê de ye'. Burada 'mal' yani Türkçe karşılığı 'ev' 3. tekil durumdadır. 4-) 'Li' edatı Türkçe de ki bulunma halini ve belirtme halini ifade eder. Aynı şekilde 'li' dan sonra 3. tekil gelirse "lê" halini alabilir. O orada oturdu: Ew li wir rûnişt. Wir yerine 'wî/wê' bırakılırsa; Ew lê rûnişt şeklini alır. Ben onu dövdüm: Min li wî/wê xist' bu da; "Min lê xist" şeklinde okunabilir. NOT: 3. Tekil durum, illa şahıs zamiri olmayabilir. Bir nesne de olabilir. ÖRN: 'Min lê xist' cümlesinde "min li wî/wê xist" olabileceği gibi, 'Min li topê xist' de olabilir. Yani vurulan bir 'top' ta olabilir, 'duvar' da olabilir, 'orası' olabilir. 8- Bağlaç Zamiri (Cînavka Girekî) Bağlaç zamiri iki cümleyi veya özel isimleri birbirine bağlar. Bağlaç zamiri bazı yerlerde özne bazı yerlerde nesne görevi görür. Her zaman olduğu gibi ayrıntılarına inmemeye çalışacağız. Kürtçe'deki bağlaç zamiri 'ku' dur. Ama onu tamlayan yani bir önceki cümleye bağlamaya yarayan isim takısıyla beraber kullanılır. Bu takı Kürtçe'de erkek-dişi farklılığı bulunduğundan dişil ve eril kelimelerde değişir. Ayrıca çoğul ve tekil ayırımı da vardır. Bu temelde Kürtçe'de 3 bağlaç zamiri ortaya çıkar. Bunlar: Ê ku, A ku, Ên ku. Daha önceki derslerimizde de gördüğümüz gibi 'ê' takısı Erilliği (E), 'a' Dişilliği (D) gösterir. 'ên' takısı da çoğulluğu gösterir. 'ku' bağlacı Türkçe'ye de geçmiştir. Ama Kürtçe'deki kadar farklı fonksiyonları yoktur. Türkçe'ye 'ki' olarak geçmiştir. O (D) kaybolandır: Ew a ku wenda bîbû ye. Burada ki 'a' takısı onun dişi olduğunu gösterir. Onlar ki Saidlerdendir: Ew ên ku ji Seîdan in. 'ên' takısı Çoğulluk ifade ediyor. Ben telefonda olanım: Ez ê ku di telefonê da bûm. 'ê' takısı Erillik ifade eder. Harabe olan ev onlarındır: Xaniyê ku xirabe ye yê wan e. 'ê' takısından önceki 'y' kaynaştırma harfidir. Bunu daha önceki dersimizde görmüştük. Eğer 'ê' takısından önceki harf sesli ise 'y' kaynaştırma harfi gelir. Alıştırmalar: Aşağıdaki Cümleleri Kürtçe'ye çevirdikten sonra bileşik zamirlerin farklı formlarında yazınız. ÖRN: Ben ona dedim: Min ji wî/wê re go: Min jê re go. Sen ondan yedin mi?: …………… Ali ondan büyüktür:…………….. Siz ağaçtan mı düştünüz?:………. Biz ona güldük:…………………. Eve ateş düştü:………………….. Siz ona bakmadınız mı?:……….. Biz ona giydirdik:……………… Sen evin içinde misin?:………… Onlar Amed'in içindedirler:…… Aşağıdaki cümleleri bileşik zamirin diğer formuna dönüştürdükten sonra Türkçe'ye çeviriniz: ÖRN: Ew boyax lê dan: Ew boyax li Wî/Wê dan : Onlar boyayı ona (duvara, kapıya) sürdüler Em lê suwar bûn:……………. Hûn lê ketin?:………………... Me pê xist:………………….. Ew pê re çûn:……………….. Tu tê de yî:………………….. Hûn tê de nîn in:…………….. Xwe jê dûr kir:……………… Te jê hez nekir?...................... Aşağıdaki cümleleri çeviriniz Giden benim babamdı:…………. Görmediğin o muydu? (D):…….. Koşanlar kim?:……….………….. Ölenler geri gelmiyor:…………… Kırılan masa budur:……………… Çalışan bilgisayar hangisi:.……… Çalan radyo küçük olanıdır:.…….. Ew ê ku mamoste ye:…..………… A ku mir neyarê me bû:………….. Ên ku baz didin xort in:………….. Paceya ku vekiriye ev e:…………. EZBERLENMESİ GEREKEN KELİMELER Yuvarlak: Gilover Düz: Dûz Büyük: Mezin Küçük: Biçûk Ağır: Giran Hafif: Sivik Şişman: Qelew Zayıf: Lawaz Kalın: Sitûr İnce: Zirav Temiz: Paqij Kirli: Qirêj Yumurta: Hêk Süt: Şîr Yün: Herî Et: Goşt Yoğurt: Mast Ayran: Dew Arpa: Ceh Buğday: Genim Mercimek: Nîsk Nohut: Nok Üzüm: Tirî Soğan: Pîvaz Yıldız:Sitêrk Güneş: Roj/ Tav Ay: Heyv Gezegen: Rojgar Uzay: Valahî Dünya: Dinê/ Gerdûn Köy: Gund Kasaba: Bajarok Şehir: Bajar Mahalle: Tax Sokak: Kuçe Cadde: Papûr GEÇEN AYIN CEVAPLARI: O kendi sözünü tuttu (E): Wî xwe feda kir Onlar kendi canlarını feda ettiler: Wan canê xwe feda kirin Biz kendimizi temizledik: Me xwe paqij kir Ben kendimi gördüm: Min xwe dî O kendi kardeşini sevdi(D): Wê ji birayê xwe hez kir Fatimayê bavê xwe girt: Fatima babasını tuttu Qaz bi refê xwe re ye: Kaz kendi sürüsüyledir Te paşîva xwe nexwar?: Sen sahurunu yemedin mi? Gel li xwe xwedî derket: Halk kendine sahip çıktı Biz birbirimizi sevmiyoruz: Em ji hev hez nakin Onlar birbirinden uzaktır: Ew ji hev dûr in Siz birbirinizi görüyor musunuz?: Hûn hev dibînin Onlar birbirlerini öldürüyorlar: Ew hev dikujin Me hev nas kir?: Biz birbirimizi tanıdık Ew xwişkê hev in: Onlar birbirlerinin bacılarıdır. Hûn li dû hev in: Siz birbirinizin peşindesiniz Ew wek hev in: Onlar birbirleri gibidirler Em ji hev hez dikin: Biz birbirimizi seviyoruz

07-20-2010, 15:39	#2
Kullanıcı Adı Özgür Çağrı	9- SORU ZAMİRLERİ (CÎNAVKÊN PIRSIYARÎ) Kürtçe'de dört soru zamiri vardır. 1- 'kî' ve 'kê': Türkçe'deki 'kim' e karşılık gelir. 'kî' ve 'kê' nötrdür, yani cinsiyetsizdir. 'kî' zamiri bükümlü olmayan yani yalın zamirleri karşılar, 'kê' ise bükümlü zamirlere cevap olur. Bükümlü zamirler daha önceki dersimizde işlediğimiz gibi 2. grup zamir diye belirttiğimiz zamirlerdir. (bk. Mizgîn Dergisi 16. sayı). a- Kî çû Dîlokê? (Dilok'a kim gitti?): Em çûn Dîlokê (Biz Dilok'a gittik) b- Kê ew sêvê xwar? (o elmayı kim yedi?): Me ew sêvê xwar (biz o elmayı yedik) Yukarıdaki örnekte de görüldüğü gibi 'kî' sorusuna 1. grup zamiri 'em' ile cevap verildi, 2.cümledeki 'kê' sorusuna 2. grup şahıs zamiri 'me' ile cevap verildi. Ayrıca 'kî' ve 'kê' hem özne hem de nesne olarak görev görebilirler. Kê kî dî? (Kim kimi gördü?) : wê (fatîmayê) ew (xezal) dî [ O (fatîma) onu (xezal'ı) gördü ]. Kî çû mala kê (kim kimin evine gitti) : Ew (xetîce) çû mala wî (azadî) [ O (hatice) onun (azad'ın) evine gitti] Kürtçe'de kim zamirinin çoğulu, her iki zamirin beraber kullanılmasıyla oluşur. kî û kî çûn?: Kimler gitti? Kê û kê gotin?: Kimler dedi? Kî çûn, kê gotin doğru kullanım değildir. Yani çoğulluk fiil ile belirtilmez. 2- 'çi' ve 'çiyê': 'çi' Türkçe'deki 'ne' ye karşılık gelir. 'çi' cümle içerisinde nesne olarak yer alır. 'çi' nesne olarak kullanılır. ÖRN: bêrîvanê (wê) çi da ehmed (ew)? [berivan (O) ahmed'e (O'na) ne verdi?]: bêrîvanê (wê) pirtûk da ehmed (ew)[berîvan (O) ahmed'e (O'na) kîtap verdi]. 'çiyê' , Kürtçe'de pratikte çok kullanılmasa da 'ne' cümle içerisinde özne olarak kullanıldığında, özne görevi görür. Buna göre cevaptaki özne de 'ê' takısı alır. ÖRN: çiyê firiya? [ne uçtu?] : Çûkê firiya [Kuş uçtu]. çiyê baz da? [ne koştu?] :Kûçikê baz da. [Köpek koştu] 3- 'kîjan' : Türkçe'deki 'hangi' ye karşılık gelir. Bileşik bir kelimedir. 'kî-ji-wan' zamir ve eklerinden oluşur. 'kîjan' zamirinde cinsiyet farkı vardır. Nötr değildir. Kîjanê deki 'ê' takısı dişillik göstergesidir. Kîjanî deki 'î' takısı erillik göstergesidir. Kîjanan daki 'an' eki çoğulluk belirtir. ÖRN: Kîjanê xwarin xwar? (D) : Hangisi yemek yedi? Kîjanî çû nêçîrê? (E) : Hangisi ava gitti. Kîjanan dît? :Hangileri gördü 'Kîjan' zamiri hem özne hem nesne olarak görev görürler. Yukarıdakiler özneye örnekti. Nesne ise: ÖRN: Te Kîjan dît?: Sen hangisini gördün? Kîjanê (D) Kîjan têk bir?: Hangisi, hangisini yendi? 4- 'Çend' : Türkçe'deki karşılığı 'kaçı' dır. Cevabı sayıyı belirtir. çend tênê vir? [Kaçı buraya gelecek?] : şeş têne vir [altısı buraya gelecek] Hem özne hem nesne olarak kullanılabilirler. ÖRN: çendan çend têk birin? [kaçı kaçını yendi?] : diduwan sisêyan têk birin [ikisi üçünü yendi] 10- BELİRTİSİZ ZAMİRLER (CÎNAVKÊN NEBINAVKIRÎ) Bu zamirler sayı, kişi veya mekan olarak bilinmeyen şeylerin yerine kullanılır. Bazıları tekil bazıları çoğuldur. Cinsiyet anlamında nötrdürler. Kürtçe'de belirtisiz zamirler çoktur. Belirtisiz zamirler hem özne hem nesne görevi görebilirler. Biz isimlerini ve anlamlarını verip birkaç örnekle yetineceğiz. ÖRN: yek:biri, her yek: her biri, yek kes; birisi, kes:kimse, herkes: herkes, tişt/ewk:şey, tu/hîç: hiç, filan:falan, bêvan: filan, çend: kaç, her:her, hemî/hemû/giş/tev:hepsi/tüm/bütün, hin/hinek:bazı, çendek:birkaç, gellek:birçok/bir sürü Tu car neçûye kar?: hiçbir zaman işe gitmemiş mi? Kesek bi wî nikare: kimse onu yenemez. Herkes çû malê: herkes eve gitti. Gellek car ez li te geriyam: çok defa seni aradım. Hemiyê wan xwarin: onların hepsi yedi. Çendek çûn û hatin: birkaçı gidip geldi ALIŞTIRMALAR Aşağıdaki soruları ve cevaplarını beraber çeviriniz. ÖRNEKLER: Kim (Alî) kime (Veli) vurdu?: kî (Elî) li kê (Welî) xist? O (Ali) onu (Weliyi) vurdu: ew (Elî) li wî (Weliyî) xist Ne (at) eve geldi?: çiyê hat malê? At eve geldi: Hespê hat malê Kaçı kaçına baktı: çend li çendan mêze kirin? Beşi üçüne baktı: Pêncan li sisiyan mêze kirin Kim kimi rüyada gördü? Kim buraya gelebilir? Kim Newroz’u kutluyor? Kime araba verdiler? Kimler Amed'e gidecek? Kimleri görmediniz? Kimlere elbise aldınız? Kimlerden borç aldınız? Azad ne okuyor? Bawer ne getirdi? Siyabend ne yiyor? Zozan ne dedi? Suda ne yüzüyordu? Ne başak verdi? Ne gelmedi? Ne çocuğa tekme attı? Hangisi dama çıktı? (D) Hangisi iyi değil? (E): Hangisini seviyorsun? (E): Hangisine elma verdin? (D): Hangileri daha olgun?: Hangilerinden aldın?: Hangisi (E) hangisine (E) ders verdi? Hangileri Mizgîn okuyor? Kaçı gitti? Kaçını sordunuz? Kaçına elbise aldınız? Kaçı okula gidiyor? Kaçı kaçını gördü? Kaçının evi var? Kaçından kaçını saydınız? Kaçı aç, kaçı tok? Aşağıdaki cümleleri çeviriniz Yekê sêva min xwariye Tu kes tu car karek wusa nake Tu qet çûyî Amedê? Hin mirov baş in Gellek mal û mulkê wê heye Ew her dem li dikana xwe ye? Li vir her tişt buha ye Çend donim erdê min heye Filan kes nehat dawetê Divê herkes Mizgîn bixwîne Tu herdem nikarî bazdî Gazî hemî merivên xwe nekiriye? Her yek çend kîlo tên? Li mal tu tişt tune EZBERLENMESİ GEREKEN KELİMELER: Dîlok: Antep Xarpêt:Elazığ Agirî: Ağrı Amed: Diyarbakır Erzingan: Erzincan Sêwas: Sivas Dêrsim: Tunceli Çewlik: Bingöl Êlih: Batman Ruha: Urfa Semsûr: Adıyaman Çolemêrg: Hakkari Qertaf: Ek Parkît: Sonek Pêrkît: Önek Rastnivîs: İmla Lêker: Fiil Rêziman: Dilbilgisi Wêje: Edebiyat Çand: Kültür Dîrok: Tarih Hest: Duygu Raman:Düşünce Erdnîgarî:Coğrafya Temen:Yaş/ömür Pitik: Bebek Zarok: Çocuk Ciwan:Genç Extiyar/Pîr: Yaşlı Xort:Genç/delikanlı Çiya: Dağ Derya: Deniz Deşt: Ova Çem/Robar:Nehir Zozan: Yayla Gir:Tepe GEÇEN AYIN CEVAPLARI: Aşağıdaki Cümleleri Kürtçe'ye çevirdikten sonra bileşik zamirlerin farklı formlarında yazınız. ÖRN: Ben ona dedim: Min ji wî/wê re go: Min jê re go. Sen ondan yedin mi?: Te ji wî/wê xwar : Te jê xwar. Ali ondan büyüktür: Elî ji wî mezintir e: Elî jê mezintir e Siz ağaçtan mı düştünüz?: Hûn ji darê ketin?: Hûn jê ketin. Biz ona güldük: Em bi wî/wê keniyan: Em pê keniyan. Eve ateş düştü: Agir bi malê ket: Agir pê ket. Siz ona bakmadınız mı?: We li wî/wê mêze nekir?: We lê mêze nekir? Biz ona giydirdik: Me li wî/wê kir: Me lê kir. Sen evin içinde misin?: Tu di malê de yî?: Tu tê de yî? Onlar Amed'in içindedirler: Ew di nav Amedê de ne: Ew tê de ne. Aşağıdaki cümleleri bileşik zamirin diğer formuna dönüştürdükten sonra Türkçe'ye çeviriniz: ÖRN: Ew boyax lê dan:Ew boyax li Wî/Wê dan:Onlar boyayı ona (duvara, kapıya) sürdüler Em lê suwar bûn: Em li wî/wê (hesp) suwar bûn: Biz ona (ata) bindik. Hûn lê ketin?: Hûn li wî/wê (mêrik) ketin?: Siz ona (adama) çarptınız mı? Me pê xist: Me bi wî/wê (zava) xist: Onlar ona (damada) taktılar. Ew pê re çûn: Ew bi wî/wê (bavê xwe) re çûn: Onlar onunla (babalarıyla) gittiler. Tu tê de yî: Tu di nava wî/wê (bexçe)de yî: Sen onun (bahçenin) içindesin Hûn tê de nîn in: Hûn di nava wî/wê (erebe) de ne: Siz onun (arabanın) içindesiniz Xwe jê dûr kir: Xwe ji wî/wê dûr kir: Kendilerini ondan uzat tuttular Te jê hez nekir?: Te ji wî/wê hez nekir?: Sen onu sevmedin mi? Aşağıdaki cümleleri çeviriniz Giden benim babamdı: Ê ku çû bavê min bû Görmediğin o muydu? (D): A ku te nedî ew bû? Koşanlar kim?: Ên ku baz didin kî nin? Ölenler geri gelmiyor: Ên ku mirine, paşde nayên. Kırılan masa budur:Maseya ku şikiya ev e? Çalışan bilgisayar hangisi: Kompîtûra ku dixebite kîjan e. Çalan radyo küçük olanıdır: Radyoya ku dixebite ya biçûk e. Ew ê ku mamoste ye: O, öğretmen olandır. A ku mir neyarê me bû: O ölen bizim düşmanımızdı. Ên ku baz didin xort in: Koşanlar gençlerdir. Paceya ku vekiriye ev e: Açık olan pencere budur.

07-20-2010, 16:42	#4
Kullanıcı Adı redyellow	Güzel bir başlık olmuş furkan, teşekkürler. Bir dil bir insan demektir.

07-20-2010, 16:56	#5
Kullanıcı Adı Beylerbeyi	Kürtçe bana hala Çince gibi geliyor

07-20-2010, 23:24	#6
Kullanıcı Adı Mavera	evet bende kürtce ögrenmek istiyorum.. simdi önce alfabeden bahsetmek lazim..

07-20-2010, 23:09	#7
Kullanıcı Adı Özgür Çağrı	Çaktırmayın bende sizle birlikte öğreniyorum

07-20-2010, 23:27	#8
Kullanıcı Adı Fırat	*Şimdilik en ileride benim. Yarı kürtçeyle kurs açmanın vakti gelmiştir.*

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)