Lozan'ın gizli maddeleri mi var?
Lozan'da İngiltere’ye 4 maddelik gizli bir anlaşma ile yazılı söz verildi mi?
Video linki:
https://youtu.be/5dGrV09pXFA
Türkiye’nin batı geleceğı üzerine şekillendirildiği Lozan Antlaşması, bazı taahhütler ve tavizler karşılığında imzalanabilmiştir. Lozan’ın bazı gizli maddeleri olduğu, hatta 100 yıl sonra geçersiz kalacağı gibi iddialar bugünlerde dile getiriliyor. Bazı kesimlerde de Lozan’da dini ve milli bağımsızlıktan vazgeçme karşılığında barış yapıldığı görüşü yaygındır.

Lozan'ın hemen arefesinde saltanatın kaldırılması ve Bolşeviklerin tutuklanması, halifeliğin kaldırılmasını ve Sovyetlerden uzaklaşılmasını isteyen İngiltere’ye karşı bir jesttir.

Lozan’da islami hukuktan vazgeçilmesi karşılığında barış yapıldığına dair görüş, Türkiye’deki azınlıklarin hukuki statüsü hakkındaki görüşmeler ve bunun neticesinde imzalanan yazılı Bildiriden kaynaklanmaktadır. Bu bildiri, Türkiye’nin şeriattan vazgeçme sözünü içerir.

Ankara hükümeti,laik hukuk reformunu en kısa zamanda yapmaya söz vermiştir. Buna karşılık Türk mahkemelerinde 5 seneden az olmamak kaydıyla yabancı temsilciler bulunacaktır. Bu, Türk mahkemelerinde yabancı hâkimler
manasına gelmektedir.
İmparatorluk devrinde de dile getirilen, ama şiddetle reddedilen, bir memleketin geleceği ile asla bağdaşmayacak bu kararın kabul edilmesi şaşırtıcıdır.

Osmanlı Devleti’nde gayrı müslim vatandaşların ve yabancıların adli ve hukuki ayrıcalıkları vardı. İslam hukukundan gelen bu ayrıcalıklara göre, iki gayri müslim Osmanlı vatandaşı,şahıs, aile ve miras gibi meselelerde aralarındaki davayı kendi mahkemelerine götürebilirdi. Burada kendi dinlerinin hukuku uygulanırdı. Suriye, Irak, Ürdün, Filistin, Mısır gibi eski Osmanlı İmparatorluğu memleketlerde bu yöntem bugün bile geçerlidir.

23 Ocak 1923’te Gazi Mustafa Kemal Bursa’da, “Zamana ve ihtiyaca uymayan İslami Medeni Hukuk'a bağlı kalamayız. Avrupa kanunlarını alacağız. Yüzlerce yıl evvelki bir toplum için yapılan kanunlarla bugünkü toplumu idareye kalkışmak gaflettir, cehalettir” diyerek karşı tarafa gerekli mesajı vermiştir.

Sir Edward Grey, Lordlar Kamarası’nda,
“Japonya, 30 sene önce laik Avrupa kanunlarını kabul edince kapitülasyonlardan kurtuldu”*diyerek, Türkiye’nin de bu yolu takip etmesi gerektiğini dile getirmiştir.

Esasen İngiltere’nin 3 derdi vardı: Boğazlardan serbest geçiş, sömürgeciliği tehdit eden halifelikten kurtulmak ve Musul’da hâkimiyet. Üçünü de ayrı ayrı elde ettiler.

Neticede Türkiye’nin çözülmesiyle tekrar başlayan görüşmeler 23 Temmuz 1923’te tamamlanmış; sonraya bırakılan Musul meselesi, 1926’da imzalanan bir antlaşma ile İngiltere lehine çözülmüştür.

Lozan’dan sonra 3 Mart 1924’te halifelik, Din işleri bakanlığı, kadı mahkemeleri ve medreselerin kapatılması926’da İslami hukukun tamamen kaldırılarak İsviçre medeni kanununun kabulü elbette tesadüf değildir. Türkiye Cumhuriyeti, geleneksel kimliğinden vazgeçmek pahasına kurulmuştur.

1926 tarihinde İsviçre medeni kanunu kabul edilirken, itiraz edenlere, adliye vekili Mahmut Esat Bozkurt “Bunu İsmet Paşa Lozan’da kabul etmiştir. Siz de kabul etmek mecburiyetindesiniz”demişti.

1924 meclisinde Van milletvekili olan İbrahim Arvas Bey, Lozan antlaşması İngiliz parlamentosunda görüşülürken, elliye yakın milletvekilinin söz alıp, nasıl oldu da Türklere bağımsızlık verdiniz, diye eleştiride bulunduğunu; Lozan’da İngiliz delegesi Lord Curzon’un da“Evet bağımsızlık verdik,ama karşılığında maneviyatlarını aldık”dediğini o zamanki İngiliz ga zetelerinden naklen anlatmaktadır.

Lozan’da hilâfet konusu açıkça konuşulmamıştır. Lozan’da İnönü’nün müşavirliğini yürüten Hahambaşı
Hayim Naum Efendi vasıtasıyla hilâfet kaldırılırsa, barışın önünün açılacağına dair telkinlerde bulunmuştur.

Bu esnada Lozan müzakereleri kesildi. İsmet Paşa memlekete döndü. 13 Kasım 1922’de başlayan Lozan müzakerelerinin 4 Şubat 1923’te kesilmesinin birkaç nedeni vardır. Bunların başında kapitülasyonlar ve Musul gelir.

Gazi, 17 Şubat 1923’deki İzmir İktisat Kongresi’nde hem “Hilâfet, baş belasıdır!” gibi o zamana kadar rastlanmayacak şekildeki ağır sözleri sarf etmiştir.
Daha 9 Kasım’da Hint Hilâfet Komitesi’ne Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başkumandan imzasıyla teşekkür mektubu yazıp yardım isteyen Gazi, ne olmuştur da böyle söylemiştir?

Gazi’nin hem bu sözü, hem de meclisteki “Musul’da harbi göze alamayız” şeklindeki konuşması, hep İngiltere’den gelecek tepkileri azaltmaya yöneliktir.

Ardından İsmet Paşa’ya gerekli talimatı vermiştir. “Barış yapmak şarttır; Savaş göze alınamaz!”

Gazi’nin sınıf arkadaşı ve Edirne avukatı Şükrü Paşa’nın damadı Ohrili Kemal Bey, İsviçre’den İnönü’ye yazdığı 1947 tarihli mektupta, hilafetin ve medreselerin kaldırılmasına dair Lozan’da İngiltere’ye 4 maddelik gizli bir anlaşma ile yazılı söz verildiğini söyler. Devlet arşivindeki bu rapor, geçenlerde Türk Tarih Kurumu başkanı tarafından yayınlanmıştır.

Lozan’dan hemen sonra hilâfet kaldırılmış; daha ise İngiliz parlamentosu Lozan’ı onaylamıştır.
https://youtu.be/5dGrV09pXFA


SM-J700F cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi