Kaynak türkçebilgi.com
İstiklal Mahkemeleri ve fransız devrim mahkemesi
İstiklâl mahkemeleri düşüncesi fransız
devrim yöntemine dayanıyor ve Fransız Devriminde Mart 1793 te olağanüstü yetkilerle kurulan "Devrim Mahkemeleri"ni örnek alıyordu. 29 Ekim 1793'te kurulan Fransız Devrim Mahkemelerini, Danton Mart 1792'de kurmuştu krallığı tekrar kurmak hedefi güden ulus egemenliğine karşı koyan bütün komploları yargılamak ve cezalandırmak yetkisi ile kurulmuşlardı Convention, mahkeme üyelerini kendisi tayin ediyordu. mahkeme kararları kesindi temyiz hakkı yoktu. vatanın ve devrimin olağanüstü tehlike karşısında savunulmasını yapmak suçlara bakmak üzere, olağanüstü yetkilere sahip olarak kurulmuşlardır. istiklal mahkemelerinin kaynağıdır
Kanunun kabulünden sonra Genelkurmay Başkanı İsmet Paşa 14 İstiklal Mahkemesi kurulması için öneride bulundu. Fakat sayı çok görüldüğü için 7 mahkeme bölgesi saptandı, bir ay sonra Diyarbakır'a da bir mahkeme kurulması kabul edilince sayı 8'e yükseldi. Üyelerin ve bölgelerin seçimi 26 Eylül'de gerçekleşti.*İstiklâl mahkemelerine infaz yetkisi verilmiş
yetkileri, vatan hainliği, ülkenin casusluk, bozgunculuk suçlarını içine alarak çok genişledi.*
Ankara İstiklal Mahkemesi, ilk iş olarak, Sadrazam Ferit Paşa'yı vatana ihanet suçuyla yargıladı. Ferit Paşa ve Rıza Tevfik, İstiklal Mahkemesi'nde Sevr Anlaşması'nı imzaladıkları, gerekçisiyle vatana ihanet suçuyla idama mahkum oldular.istiklal mahkemelerinde Hiyanet-i Vataniye Kanunun amacı Halife-Padişahı kurtarmak olarak belirtilmişti.
İstiklal Mahkemeleri Casus, bozguncu, eşkıya, hain, asker ailelerine tecavüz edenler en ağır şekilde cezalandırıldı Firariler ise, dayak cezası verilerek kıtasına gönderiliyordu. İnsanlara değnek vurularak cezalandırılıyor idam cezası veriliyordu .*
Mahkemelerin amacı insana kıymak değil, güvenliği sağlamaktı En sert çalışan mahkeme Kastamonu İstiklal Mahkemesi oldu. Askerler kaçakları önlemek için başvurduğu yöntem çok sert idi. teslim olmayan asker kaçağının yerine babası, biraderleri, akrabaları alınacaktı. teslim olursa, yakını bırakılacaktı. köyünden 200 lira ceza alınacak, kaçakların evi yakılacaktı.
|