kaynak tdvislamansiklopedisi.info
Kudüs fatihi hz ömer devlet yönetimi
*Medine’de merkez kuran Hz. Ömer, çok geniş bir coğrafyayı emîrü’l-ceyş” denilen kumandan-valiler veya “emîr” eliyle yönetmiştir. Valiler, savaşları sevk ve idare etmiş vergileri düzenlemiş müslüman askerlerini İslâm merkezlerine yerleştirmişlerdir gayri müslimlerle yaşayan müslümanlar toprakları islamlaştırmışlardır
*Hz. Ömer ele geçirdiği merkezlerde cami yaptırılmasını emretmiş, fethedilen şehirlerdeki mâbedler camiye çevrilmiştir. Dımaşkın ortasında Yuhannâ Kilisesi’nin yarısını hıristiyanlara bırakmış, yarısını camiye dönüştürmüştür. Kudüs gibi barışla geçirdiği yerlerde mâbedlere dokunmamıştır. Mescid-i Aksâ’da büyük bir cami yaptırmıştır. camilerin yanına emîr evi ve çarşı inşa edilmiştir.
*Fetih şehirlerine Arabistandan fütuhata katılmış askerler yerleştirilmiş, aileler getirilmiş mahalleler kurulmuş, mescidler açılmıştır kudüs, Dımaşk, Antakya, Medâin ve İskenderiye gibi gayri müslimlerin yaşadığı şehirler dinlere göre mahallelere bölünürken Basra, Kûfe ve Fustat gibi şehirlerde Arap yarımadasından fütuhat için gelen müslümanlar yerleştirilmiştir.
*Hz. Ömer valilerin bütün servetlerini kaydettirir, servetlerinde aşırı artış olanların servetlerine el koyardı. Valileri teftiş eder soruşturma açardı hac mevsiminde valileri Medine’ye çağırır, halka valileri sorardı.teftiş için sivilleri gizlice vilâyetlere gönderirdi.*Savaş prensipleri ortaya koyan Hz. Ömer savaştan önce elçililer gönderir, İslâm’a davet eder cizye teklif eder, savaşı bildirir insanlık dışı tecavüzlerde bulunulmamasını, kadın ve çocukların öldürülmemesini tembih ederdi Orduları takip etmek ve merkez taşra irtibatını sağlamak için haberleşmeye önem vermiş, yollara menziller yaptırmış, valilerinden raporlar istemiştir.
*Hicaz, Yemen, Bahreyn, Suriye Kûfe, Basra Irak ve Fars ile Mısır Hz. Ömer zamanındaki büyük vilâyetlerdi. şehirlerde valiler ve halife tarafından tayin edilen kumandan-valiler bulunuyordu. Halife ordunun asker, levâzım ve hayvan ihtiyacını Medine’den karşılıyordu.
|