|
|
Kaynak ahmetşimşirgil.com Abdülmecid Han
*Abdülmecid Han, 25 Nisan 1823’te doğdu. Annesi, II. Mahmud’un İkinci Kadınefendisi Bezmiâlem Valide Sultandır. Annesinin Çerkez veya Gürcü asıllı bir cariyedir Tek çocuğu Abdülmecid’i doğurunca kadınefendilik, Sultan Abdülmecid’in padişahlığında da valide sultan unvanını taşımıştır.Abdülmecid’in dünyaya geldiği gün Sultan Mahmud, Ahmed Cev*det Paşa, dokuz aylık Şehzade Ahmed’in öldüğü günlerde, “Devlete bir sermaye-i hayat geldi. O gün bir şehzade do*ğup Abdülmecid adı verildi” demektedir. Hızır İlyas Ağa Tâcın ve tahtın lâyığı şehzade-i civan-baht, Abdülmecid Efendimiz doğdu” diyerek doğumu müjdelemiştir.Çocukluğunda çiçek hastalığına yakalanan şehzadeyi, tıp he*kimleri tedavi edemeyince, halk hekimi Gelincikli Meryem Kadın kurtarmıştı. hastalıktan dolayı yüzünde çiçek-bozuğu kalmıştır. Zayıf, bezgin bakışlı, hasta görünüşlü, ama cana yakın, halim selim ve yumuşak başlı bir padişahtı.
*Çocukluğunda iyi bir eğitim aldı. Doğu ve Batı kültür*lerini öğrendi eğitimine önem verildi. hat Fransızca ögrenmiş sıkı bir terbiye görmüş, mükemmel bir Müslümandı. her şeyi zamanından önce okur, zarif konuşur, mükemmel ata binerdi. kötülük etmezdi. Çocuklarının tahsiline dikkat cömertliği, israf de-recesindeydi. Sultan Abdülmecid, zarif, hassas, ma*lumatlı, nazik, fakat kararsız bir padişahtı dindar bir padişahtı. Her gün mutlaka Kur’an-ı Kerim okur, ibadetlerini aksatmazdı.Nakşibendî*idi. Tekkelere büyük hür*met gösterirdi. Hattat başı Nuri Efendi’nin dizinde, kelime-i tevhid getirerek can vermişti. Mevlânâ Hâlid-i Bağdadî Hazretleri’nin halifelerini çok sever, sarayda sohbetini dinlerdi. Vefatından sonra Yanyalı İsmet Efendi Tekkesinin her Cuma hatm-i hâcegân yapmalarını vasiyet etmişti.
*Abdülmecid Han zamanında, hürmetsizce basılan Mushaf-ı Şerifler gizlice İran’dan Osmanlı ülkesine sokulmuş. Padişah sıkı takibe almış,25 Kasım 1852’de “Ecnebilerin tab ettirdikleri Mushafların yasaklanması” emrini vermiştir Babası Mahmud Han’ın sert mizacının aksine, sakin, ve sabırlıydı. Saltanatı boyunca “idam fermanı” yazdırtmayan ilk padişahtır. Mahmud Han’ın karşısında başarısız kaldığı Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’yı diplomasi ile ayağına kadar getirtmesi, bir evlat gibi sıcak ve alçakgönüllü davranarak devlete bağlaması ince siyasetine örnektir. Yurt gezilerinde halkın yaşamını inceleyen Abdülmecid Han, haksız vergilerin kaldırılması, salgın ve hastalıkla ve cehalete karşı alınacak önlemler için fermanlar yazmıştır.*Sultan abdülmecit Rüşvet ve yolsuzluktan nefret ederdi. “Bu tiksindirici hal devam ettikçe nasıl çalışılırsa çalışılsın, hiçbir düzen devamlı olamaz” derdi. Onun tanımıyla rüşvet “örtülü hırsızlıktı.” sadrazamdan bürokratlara kadar tüm görev*lilere, Kur’an-ı Kerim’e el bastırarak rüşvet almayacaklarına dair yemin ettirmişti. Padişah israf ve yolsuz*lukları önlemekte zorlanıyordu. kızı Fatma Sultan’la Mustafa Reşid Paşa’nın oğlu Ali Galip Paşa nın düğün harcamaları için Baltalimanı’ndaki sahilhanesini Hazine-i Hassa’ya satmasına çok üzülmüştü. hazineye alınan sahilhane, yeni evlilere tekrar verilmişti bu yolsuzluktu. çevresinde dönenleri öğ*rendikçe bunalan Sultan Abdülmecid, dönemin siyaset ve idare anlayışını kendi karakteriyle bağdaştıramadı
Kaynak ahmetşimşirgil.com Abdülmecid Han
*Sultan Abdülmecid Halkın vaziyetini tetkik için seyahatler Her fırsatta kışlaları, ambarları ve tersaneyi teftiş ederdi. Askerî ve rüştîye ve medreselerdeki icazet merasimlerinde bulundu öğretmen ve öğrencileri teşvik etti diplomatlarla olan münasebetlerinde, padişahlardan farklı bir yol izledi 1853 senesine kadar yabancı sefirler, padişah ile siyasî konular görüşemezlerdi. Kırım Harbinden önce yabancı sefirleri kabul etti.
Osmanlı hükümdarları, krallık hanedanlarına iade-i ziyarette bulunmazlardı. Sultan Abdülmecid, geleneği bozarak Prens Napolyon’un ziyaretini, Fransız Elçiliğine giderek iade etmiştir ve. ziyaretten memnun olan Prens, Padişah’ı Fransa’ya davet etmiştir*Sultan Abdülmecid devrine kadar padişahlar nişan vermişler, kendileri almamışlardı. Abdülmecid Han, Fransa İmparatoru’nun gönderdiği Legion nişanını kabul etmiştir Sultan Abdülmecid Han sadrazamlık makamını yeniden kurdu. Yirmi seneden fazla süren, padişahlığında yirmi iki defa sadrazam değiştirdi. idarî değişiklikler yaptı. Sadrazamların, Serdar-ı Ekrem unvanıyla sefere çıkmalarına son verdi. Seraskerliğin derecesi, sadrazam ve şeyhülislâmın se*viyesine getirildi.İstanbul ve eyaletlerin asayişi için 1845 de Zaptiye Müşirliği kuruldu. meclis ve nezaret sayısı arttırıldı. Divan-ı Hümayun önemini kaybetti. taşra teşkilatı, Avrupadaki mülkî idare örnek alınarak değiştirildi. valiliklerin yanında mahallî meclisler kuruldu meclislerde Müslüman olmayanlar da temsil edildi
*Sultan Abdülmecit Adlî teşkilatta değişiklikler yaptı cemaat ve konsolosluk mahkemelerinin yanında Nizamiye Mahkemeleri kuruldu. 1840’ta ceza, 1850’te ticaret ve 1857’de arazi kanunları çıkarıldı. 1857 senesinde Belediye Teşkilatı kuruldu.Eğitime büyük önem veren Padişah sadrazam ve vükelaya hitaben şöyle konuştu:* halkımın refah ve saadeti için düşün menizi emrediyorum. cahilliğin kaldırılması için, ulûm, fünûn ve sanayi öğretim mek*teplerinin kurulmasını ön planda sayıyorum.”Padişahın istekleriyle, Meclis bir kanun hazırladı. ilköğretim mecburi, ilk ve orta öğretim parasız oldu. 1845’te harp okulları üçe ayrıldı, ve Harb Akademisi açıldı.İlk ve ortaöğretim için 1847’de Öğretmen yetiştirmek üzere Darülmuallim, eğitime başladı ve okulun müdürlüğüne Ahmed Cevdet Paşa getirildi.
*Sultan Abdülmecit Devlette ziraati geliştirmek için 1847’de ilk defa Ziraat Mektebi ile Orman Mektebi açıldı. 1850’de Meclis-i Maarif-i Umumiye tarafından Encümen-i Daniş akademi, Türk dili üzerine çalışacak, halkın eğitimi için tercüme edecekti. Bu akademi tarafından Ahmed Cevdet Paşa’ya bir Türk tarihi yazma vazifesi verildi. 1860 da telgraf hatlarında çalışacak eleman yetiştirmek üzere Telgraf Mektebi kuruldu.Abdülmecid Han devrinde maliyede yenilikler yapıldı. İltizam usûlü kaldırıldı, vergilerin toplanması için eyalet ve sancaklara muhassıl memurları gönderildi. iltizam usûlünün, kaldırılması karışıklıklara ve devlet gelirlerinin düşmesine sebep oldu. Maliye Nazırı Saib Paşa zamanında, ilk defa, “kâime” adı verilen kâğıt paralar basıldı 1844 de ilk bütçe yapıldı.
*Sultan Abdülmecid devrinde birçok imar faaliyetleri de yapıldı. 1844 te bugün Galata Köprüsü olarak bilinen Mecidiye Köprüsü, onun zamanında yapıldı 1848’de Küçük Mecidiye Camii ve Büyük Mecidiye Camii, 1859’da Maçka ile Nişantaşı arasındaki Teşvikiye Camii yapıldı.
1851’de Şirket-i Hayriye denilen Boğaziçi vapurları işletildi 1860’da İzmir-Turgutlu arasında demiryolu yapıldı.*9 Eylül 1655 te Sultan Abdülmecit zamanında Kırım Harbi sırasında ilk telgraf hattı, İstanbul-Varna-Kırım hattı olarak döşendi .hat denizaltından gidiyordu. Kırım’dan İstanbul’a gönderilen ilk haber, Sivastopol’ün zaptı haberi idi. Osmanlı Devleti’nde telgraf hatları hızla geliştirilerek 1870 senesine kadar yaklaşık 36.000 kilometrelik bir hat döşendi. Dünya devletleri arasında beşinci sıraya ulaşıldı.*Beykoz Küçüksu ve Dol-mabahçe Sarayı Abdülmecid Han’ın saltanatında yapıldı. İstanbul’un çeşmeleri yaptırılıp eski eserler tamir ettirildi.
|