Kaynak azerbaijans.com
AZERBAYCAN
Gobustan
Garadağ Gobustan kasabasında, başkent Bakü’den 56 km. mesafededir. Sahası 4 km’dir.Azerbaycan’ın en eski ve zengin tarihi abidelerindendir dünyada kaya üstü tasvirleriyle tanınmıştır Gobustan’da Azerbaycan halkının şahidi olan bir hayli kaya üstü tasvir, kamp, yaşam meskeni, mezar abideleri vs. vardır. Mezolit’ten Orta Çağa tüm dönemlerin abidelerini görmek mümkündür.
Azerbaycan Taş Sanatı - Eski Tarihi Abideler
Azerbaycan’da taştan yapılmış ve üstü işlenmiş taş abidelerin tarihi eski tarihe dayanır. Oyma, yonma, çizme tarzında taş üzerinde yapılmış tasvirlerin en eski numunelerine Ordubad Abşeron Merdekan, köylerinde ve Bakü şehrinden 60 km güneyde Hazar denizinde Gobustan kayalarında görülmektedir.
Ağoğlan» Kasır Kompleksi
tarihi abide Kosalar köyündedir 4-9. Yüzyıla, Kafkaz Albanyası dönemine aittir. Kasır dağın eteğinde yerleşir. dağın zirvesinde antik «gözetim kalesi» vardır. Kaleden «Ağoğlan» kasrına yeraltı geçitlerin olduğuna dair bilgiler bulunmaktadır. yeraltı yollar kasrın içerisindeki geçitlerin izleri Ermeni işgalinden önceki dönemde bulunamamıştır.
Hudaferin köprüleri
Azerbaycan’ın kuzeyi ile güneyini birleştiren, Ermeniler tarafından işgal edilmiş Cebrayıl ilçesindedir. Azerbaycan mimarlık sanatı incisidir Araz nehri üzerinde inşa edilmiş iki Hudaferin köprüsü bilinmektedir. birincisi Baş Hudaferin köprüsüdür. Buzunluğu 130, eni 6, yüksekliği 12 metredir. İkinci köprü 15 revaklı olmakla uzunluğu 200, eni 4,5 metre, yüksekliği 10 metredir. Baş Hudaferin köprüsünün daha eskidir köprü Ahameniş İmparatorluğu döneminde ağaçtan yapıldı Eldegezler döneminde ise taş ve tuğlayla onarıldığı Hudaferin köprüsü hz Muhammedin yakını Bekir bin Abdulla tarafından 736 da yapılmıştır. Hudaferin köprüsünün Makedonyalı İskender, yada Romalı Pompei tarafından yaptırıldığına dair söylentiler de*vardır.köprü Hindistan’dan başlayarak Yakın ve Orta Doğu ülkeleri, Rusya ve Batı Avrupa ve Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesinde *önemi olmuştur.
Elince Kalesi
Nahçivan-Marağa mimarlık okulunun en güzel numunelerindendir. adı 10. *yüzyıldan başlayarak “Alıncag”, “Alancıg” , “Elincek” ve “Elince” şeklinde geçen kale Nahçivan-Culfa yolu yakınında, Elinceçay’ın sağ sahilinde yalçın dağ üstündedir.
Elincegala’nın ne zaman yapıldığı konusunda araştırmacılar kalenin yaklaşık 2 bin yıl önce yapıldığını söylemekteler.“Dede Korkut” destanında Elincegala sağlam istihkam olarak tasvir edilir. Orta Çağ döneminde Elince adı kale, dağ, çay olarak geçmektedir. asırlar boyu Azerbaycan’ın ve Orta Şarkın hanedanlarına hizmet gösterse de tarihte Azerbaycan Atabeylerinin ikamet ve hazine yeri olarak tanınmıştır. en büyük askeri güçleri yenilgiye uğratan büyük cihangir Emir Timur’u bile hayrete düşürmüştür.
İspanlı diplomatı, Kastilya Kralı 3. Enrikon’un 1406 yıllarında Timur devletindeki elçisi Rüi Gonsales Elince kalesini *şu şekilde *tasvir eder “Elincegala yüksek ve sarp bir dağ üzerinde yerleşip duvar ve burçlarla çevrelenmiştir. Duvarların içinde, dağ yamaçlarında üzümlükler, bahçeler, tarlalar, otlaklar, çeşmeler ve havuzlar vardır. Kasır veya kale dağın zirvesinde yerleşir. Safevilerden sonra dağıntılara uğrasa da kale 19. yüzyılda da görevini ifa etmiştir.
Mömine Hatun Türbesi
ünlü Azerbaycan mimarı Ecemi Nahçivani’nin şah eseri ve Nahçivan mimarlık ekolünün en değerli abidelerindendir. Nahçivan şehrinin merkezinde — Atabeyler Mimarlık Kompleksinin içinde yer alır. Mömine Hatun türbesi aynı kompleksten günümüze ulaşan yegane abidedir. abidede *şöyle yazılmaktadır: ...bu türben dünyanın bilgili, adil meliki, büyük galip Şemseddin Nüsret ve el Müslüman Cahan Pehlevan Atabey Ebu Cefer Atabey Eldegiz ...dünyanın ve dinin celali, İslam’ın ve Müslümanların namusu Mömine Hatunun hatırası için inşa etmeği *emretti!...
Bezz Kalesi
Güney Azerbaycan Garadağ beldesinin Keleyber kasabasından 3 km güney doğudadır Hürremiler hareketinin önderi Babek’in barınaklarındandır Babek kalesi olarak tanınır.kazılarda Bizans ve Azerbaycan Atabey Eldegezler devletlerine ait sikkeler bulunmuştur. her yıl Babek’in doğum gününde Güney Azerbaycan Milli Uyanış Harekatının organize ettiği eylemde güneyli Azerbaycanlılar kaleye yürüyerek Halk kahramanını anıyorlar.
Erk Kalesi
Tebriz şehrindedir 13. yüzyılda Hülakülerin veziri Alişah tarafından inşa ettirilmiştir. Tebriz Alişah kasrı Erk kalesi bir zamanlar dünyanın en büyük Müslüman mimarlık abidesidir Abide onarılsa da hazırda dağılma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Nedeni kalenin karşısındaki büyük caminin Erkin görüntüsünü neredeyse tamamen engellemesidir. Üç taraftan Erk görünmez olur. Sadece dördüncü taraftan bakıldığında meşhur kale, Tebriz’in simgesi görünür
Şamahı kalesi
Şamahı kalesi Orta Çağda Şamahı şehrinin savunulması amacıyla inşa edilmiştir. 11-12. yüzyıllarda Şirvan şehirlerinin savunma istihkamları yapılmıştır. 1045 te Şirvanşah Gubad Şirvan’ın baş şehri Şamahı’da yontulmuş beyaz taştan yeni sağlam kale duvarları ve demir kapılar yaptırmıştır.
SSCB dönemi kazılarında bulunan duvar kalıntıları Şirvanşah Gubad’ın yaptırdığı Şamahı İç kalesinın kalıntısıdır. Bu çağda Bala kalede Şirvanşahlar’ın yeni saray kompleksi yapılmıştır. Şamahı’nın ikinci iç kalesi Gülüstan kalesi 12. yüzyılda güçlendirilmiştir. başkent Şamahı’yla ilgili o dönemin yazarları demir kapılı, taş duvarlı alınmaz kale, ihtişamlı güzel şehir gibi tasvirler kullanmışlardır.
|