Kaynak sabah.com.tr
Bilmeyenlere Kanunî dersleri: Yenilmez Türk
Kanunî dönemi ihtişamlıydı ki 17. yüzyıl Osmanlı yazarları Kanunî dönemini dönülmesi gereken “Altın Çağ” olarak göstermişdi Avrupa Kanuni’yi “Yenilmez Türk” olarak görmüştü Kanunî'den itibaren Osmanlı, Avrupa için gerçek bir tehlikeydi 1522'de Rodos'un fethiyle Batı ve Orta Avrupai gözlerini Türkler'e çevirdi Osmanlı Fransuva-Şarlken çekişmesin yönünü Avrupa'ya döndü Mohaç Muharebesi ile Macaristan'ın fethiylr herkes Türkler'le ilgilendi Kanunî'ni 1529'dak Birinci Viyana Kuşatması ile avrupa osmanlının nefesini enselerinde hisseddi ve, Osmanlıya ilgisileri arttı.
16. yüzyılda özellikle İtalya, Almanya ve Avusturya'da Türklerin ve Osmanlının durdurulamaz ilerleyişinin avrupayı dehşete düşürdü Türk ilerleyişini durduramadılar başarısız oldular Avrupaya göre "Türkler yenilmez di Din adamları Türkler'in, işlenilen günahlar sebebiyle Allah tarafından gönderilen bir ceza, Tanrı'nın gazabı veya veya laneti olduğunu söylüyorlardı.
Osmanlılar, Tanrı'nın kırbacıydı. Avrupa'da "Türkler'e karşı savaşmak Tanrı'yla savaşmaktır" diyenler çıkmıştı. Avrupalılar üzerinde yılgınlık doğmuştu dünyanın Türkler'in, ahiretin ise Hristiyanlar'ın olduğu söyleniyordu. Türk korkusu tam bir kâbusa dönüştü Osmanlılar kıyametin habercisiydi.
Avrupalı yazarlar Türk korkusunu yenmek için kitaplar yazdılar. Aydınlar, Osmanlıyı nasıl yıkmak gerektiği üzerinde uğraştılar. Erasmus adlı bir yazar "Osmanlı İmparatorluğu'nun büyüklüğü insanları korkutmamalıdır. Roma ve Büyük İskender'in imparatorlukları çok büyüktü ve yenilmez oldukları sanılırdı. bugün yoklar. Yıkılıp gittiler" demektedir.
Erasmus, eserinde türkleri karanlık kökenli barbarlar olarak niteledi Türkler'in, Hristiyanların görüş farklılıkları sebebiyle Avrupayı fethettiklerini söyledi esaret altındaki din kardeşlerinin kurtarılması gerektiğini belirtti Hristiyanlığın varlığını sürdürebilmesi için Türkler'in yok edilmesi gerektiğini söylüyordu
Osmanlılar yaydıkları korku yanında bazı Hristiyanlar içinse "ümit" anlamı taşıyordu Vergi yüküyle ezilen veya dinini yaşayamayan Hristiyanlar Türk idaresini tercih ediyorlardı.
Türkler Avrupa'da kitaplara bale, tiyatro, opera eserlerine, halk şarkılarına, şiirlere, hikâyelere konu oldu haçlılar . Osmanlıya karşı halkı ayaklandırmak ve Türkleri yok etmek istiyorlardı sadece Hristiyan dünyasının sembolü Rodos'un Osmanlıya geçmesi ile ilgili 1523'te 80 tane kitap ve broşür yayınlandı. 1526-1532 de Mohaç Birinci Viyana üzerine 259 kitap ve broşür yayılandı 1541'deki Budin seferi 134 1565'deki başarısız kalan Malta kuşatması ve Kanunî'nin son seferi Zigetvar ile ilgili Avrupa'da 148 kitap ve broşür yayınlandı.
16. yüzyılda Türkler'le ilgili Avrupa'da 2 bin 463 kitap, broşür ve el ilânı basılmıştır Avrupa'nın her şehrinde Türkler'le ilgili yayın yapılıyordu.
Osmanlılar'la ilgili en çok yayın Ausburg'da yapılmıştı. kitap ve broşür sayısı 134'tü.
Kanunî döneminde doğu sınırlarının tehdit almadı asıl hedef Batıydı. Osmanlılar Avrupa'daki dengeyi yeniden kuruldu. Osmanlılar'ın, Habsburglar'a karşı mücadele etti fransa bu sayede yaşadı Osmanlılar'ın, Habsburglar'ın Alman kanadını yıprattı Protestanlık Almanya'da yayıldı
Habsburglar'ın Afrika'yı ele geçirmeleri Türk korsanları sayesinde önlendi. Barbaros kaptanıderya yapıldı deniz siyasetiyle Osmanlılar, "Akdeniz'de biz de varız" diyerek Habsburgları Kuzey Afrika'dan uzaklaştırdılar.
Kuzey Afrika'nın Hristiyan olma tehlikesi Cezayir, Trablusgarb, Tunus ve Fasın fethi ile ortadan kalktı.
Akdeniz'de ve Kuzey Afrika'da hakimiyet kuramayan Habsburglar Atlantikte sömürge aradılar. Kanunî döneminde mecbur kalınmadıkça İrana sefere çıkılmadı.hedef Batıydı İlk İran seferine 1533'te çıkıldı. Irakeyn Seferi Makbul İbrahim Paşa'nın hatalarından dolayı netice vermedi. 1548 ve 1553'te çıkılan iki İran seferi Özbeklere ve bölgedeki Sünni Müslümanlar'a yardım etme ve Osmanlı topraklarına saldıran Safevîler'e cevap verme amacıyla yapıldı
Kanunî döneminde 1555'te ki Amasya Antlaşması iki devlet arasında imzalanan ilk resmi antlaşmadır. İran seferiyle Irak'ın ve Doğu Anadolu Osmanlılar'ın eline geçti İran tamamıyla alınamasa da, Irak'ın fethi ile Hint ticaret yollarının kontrolü Osmanlılara geçti.
Kaynak sabah.com.tr
ERHAN AFYONCU
Kanunî’nın ölümü 42 gün gizlendi
Türk tarihinin en önemli padişahlarından Kanunî bundan 452 yıl önce yürüyecek hali yokken 72 yaşında çıktığı 13. seferi Sigetvar kuşatmasında s7 Eylül 1566’da şehid düştü ölümü askerlerin morali bozulmasın diye 42 gün saklandı Sultan Süleyman, 1566'da ihtiyarlığına bakmadan Avusturya'ya sefere çıktı Eyüp Sultan'ı ve atalarının türbelerini ziyaret etti. fakirlere sadaka dağıttı. 29 Nisan 1566'da büyük bir merasimle padişah ve devlet ileri gelenleri İstanbul'dan yola çıktı Padişah beyaz elbiseleriyle at üzerinde muhteşem maiyeti ile muhteşem bir şekilde İstanbul'dan ayrıldı tarihçiler onun beyaz sakallı ve beyaz elbiseli hâlini nurdan bir minareye benzeddi Kanunî, sefere çıkmıştı ama gücü yoktu.
yolda rahatsızlığı artınca Sokollu Paşa'nın yardımı ile arabaya geçti. Sigetvar'a kadar araba ile giden Kanunî padişahlığın şanını ayağa düşürmemek için tüm rahatsızlığına rağmen ata bindi
Belgraddayken niyet Eğri Kalesi'nin fethiyken Sigetvar'ın Osmanlı topraklarına büyük zarar verince ordu Sigetvar'a yöneldi. Sigetvar ın ele geçirilmesi çok zordu Etrafı su kanallarıyla çevriliydi Sigetvarda atından inen Kanunî, atından inip çadırına yürüdü 7 Ağustos 1566'da Sigetvar muhasarası başladı. Hastalığından dışarıya çıkamayan sultan kuşatmayı çadırından takip ediyordu. İhtiyar padişahın hastalığı artmıştı kale de bir türlü alınamıyordu. Kanunî kuşatmanın uzaması üzerine "Bu kale yüreğimi yaktı. Dilerim hakdan ateşlere yana" dedi. Bir süre sonra eski Sigetvar denilen yer fethedildi.
Avusturyalılar şehri ateşe vererek geri çekildiler.
Osmanlı topçuları kaleyi dövdü komutan Zriny yılmıyordu. Sokollu Paşa, kalenin fethi için büyük çaba gösterdi siperlerde askerlerle yatıyordu.
ölümden kıl payı kurtuldu. Kuşatmada padişahın hastalığı arttı. Asker arasında şayialar yayılmaktaydı. 5 Eylül de surlara tırmanan bir Türk fedaisi surlarda büyük bir gedik açtı.
Osmanlı askerleri gedikten içeri girdi müdafaa imkânının kalmadığını gören kale komutanı Zriny iç kaleye çekildi. Sigetvar düşmek üzere iken 7 Eylül gecesi "Muhteşem Süleyman" vefat etti. Sigetvar kuşatmasında sona gelinmişti. padişahın ölümü bu çabayı boşa çıkarabilirdi.
Veziriazam Sokollu Paşa, padişahın ölümünün saklanmasını ve padişahın yattığı yerin altına gömülmesini emretti. Kanunî'nin cesedi, iç organları çıkarılınca, misk ve anber kokuları ile , gizlice cenaze namazı kılındıktan sonra tahtın altına defnedildi. Bir adam padişahın yatağına hasta gibi yatırıldı. Veziriazamın son hücum hazırlıklarını yapdı. Huruç hareketini püskürten Osmanlı askerleri kısa sürede Sigetvar'ı ele geçirdiler. Böylece 7 Eylülde Sigetvar tamamen fethedildi Kütahya Sancakbeyi ve tahtın tek varisi Şehzâde Selim'e babasının öldüğünü bildiren bir mektup göndererildi İkinci Selim'in Rumeli'ye geçtiği haber alınınca veziriazam orduyu Belgrad'a hareket ettirdi Kaleye yaklaşınca, hafızlar Ku'ran okumaya başladı. padişahın yakın çevresi görevliler başlarına siyah sarıklar giydiler.
ordu ağlayıp, dövünüyordu. asker yürümeyi bıraktı.
"Hay Sultan Süleyman Han" diye feryada başladı.
Sokollu Paşa, askerlere "Kardeşler, yoldaşlar niçin yürümezsiniz. Bunca yıllık İslâm padişahını Ku'ran ile uğurlayalım. Gaza ile Macaristan'ı İslâm ülkesi yaptı. Hepimizi ihsanlarıyla besledi. Karşılığı bu mudur ki, cesedini başımız üstünde götürmeyelim.
Oğlu Sultan Selim padişahımız 17 gündür Belgrad'da sizi bekler. Merhum padişahımız vasiyet etti. Hafızlar durmayın acımızın devası Ku'ran'dır" diyerek askeri sakinleştirdi. ÜÇ DEFA CENAZE NAMAZI KILINDI İkinci Selim, siyah kaftanla şehadeti tam 42 gün gizlenen babasının cenazesini karşıladı. Kanunî'nin cenazesine dualar edildi. tabutu musalla taşına kondu ve burada ikinci defa padişahın cenaze namazı kılındı. sonra Kanunî'nin cenazesi ordudan ayrı bir kafile ile İstanbul'a yola çıkdı ve yolda halkın ağlamaları ve dualarıyla karşılandı. İstanbul'a geldikten sonra Kanunînin cenazesi, İstanbul'da Şeyhülislâm Ebussuud Efendi tarafından üçüncü defa cenaze namazından sonra Süleymaniye Camii'ndeki türbesinin inşa edilmesi düşünülen yere götürüldü.
Türbe henüz yapılmadığı için mezara bir çadır kurulmuştu. Kanunî, Mimar Sinan'ın nezaretinde hazırlanan mezarına gömüldü. bir devir kapanmıştı.
Sultan Süleyman öldüğünde 72 yaşındaydı. Tahta çıkalı 46 yıl olmuştu. En uzun süre hükümdarlık yapan Osmanlı padişahıydı. Kanunî dönemi ihtişamlıydı ki 17. yüzyılda Osmanlının buhranlı yıllarında, Kanunî dönemini dönülmesi gereken "Altın Çağ" olarak göstermişdi. Kanunî, yuvarlak çehreli, elâ gözlü, açık kaşlı, doğan burunlu ve uzun boylu idi. Âlim ve şairlerle sohbetten hoşlanırdı. Şehzâdeliğinde öğrendiği kuyumculukta mahir bir sanatkârdı. Muhibbî mahlasıyla şiirler yazdı. İyi kılıç kullanır ve avlanmaktan hoşlanırdı. Arapça, Farsça ve bazı Slav dilleri ile Tatar lehçesini bilirdi. I. Süleyman'la birlikte kullanılan "Kanunî" sıfatı onun kendisi için takındığı veya devrinin yazarları tarafından verilmiş bir ünvan değildir. I. Süleyman Avrupalı yazarlar tarafından "Muhteşem", "Büyük Türk" gibi lakaplarla anılıyordu. Kanunî" ünvanını, XVIII. yüzyılda Osmanlı tarihini kaleme alan Dimitri Kantemir kullanmıştı. Kantemir, onun kanunları üzerinde durarak bu lakabı vermişdir. sonraki yazarlar da benimseyerek, I. Süleyman'ı "Kanunî" diye zikretmiştir
|