|
|
DTP kapatıldı, gerekçe terör
Anayasa Mahkemesi, DTP'yi oybirliğiyle kapattı. Ahmet Türk ile Aysel Tuğluk'un milletvekilliği düşürülürken, 37 üyeye siyasi yasak getirildi.
Başkan Haşim Kılıç, gerekçeyi şöyle açıkladı: "Partinin, eylemleri ve terör örgütü PKK'yla olan bağlantıları değerlendirildiğinde, devletin bölünmez bütünlüğüne aykırı fiillerin odağı haline geldiği anlaşılmıştır."
Anayasa Mahkemesi, Demokratik Toplum Partisi'ni (DTP) kapattı. 4 gündür devam eden kritik görüşmelerini dün tamamlayan mahkeme, tarihi kararını verdi. 8 saat süren toplantının ardından saat 18.20'de basının karşısına geçen Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, oybirliğiyle kapatma kararı alındığını açıkladı. Partinin kapatılması için 11 üyenin 7'sinin oyu gerekiyordu. Fakat tamamının kapatma yönünde oy kullanması dikkat çekti.
Ayrıca, Genel Başkan Mardin Milletvekili Ahmet Türk ile eski Eşbaşkan Diyarbakır Milletvekili Aysel Tuğluk'un milletvekillikleri de düşürüldü. Sadece ılımlı kanatta yer alan bu iki ismin milletvekilliklerinin düşürülmesi de dikkat çekici bulundu. Türk ve Tuğluk'un yanı sıra toplam 37 kişiye siyasi yasak getirildi. Partinin tüm malvarlıkları da Hazine'ye devredildi.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın DTP aleyhine açtığı dava, yaklaşık 2 yıldır sürüyordu. Haşim Kılıç, partinin, eylemleri yanında terör örgütü PKK'yla olan bağlantıları da değerlendirildiğinde devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı fiillerin odağı haline geldiği gerekçesiyle kapatıldığını belirtti. Karar, Anayasa'nın 68 ve 69. maddeleriyle Siyasi Partiler Kanunu'nun 101 ve 103. maddelerine dayanılarak verildi.
Partinin tüzel kişiliği, kararın TBMM Başkanlığı'na ulaştığı tarihte sona erecek. 5 yıllık siyasi yasaklar ise gerekçeli kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte başlayacak. Anayasa Mahkemesi Başkanı, "Bu kararın gerekçesi en kısa zamanda yazılarak Resmi Gazete'de yayımlanacaktır." dedi.
Haşim Kılıç, kararları açıkladıktan sonra ilginç bir konuşma da yaptı. Bazı yorumcularca 'siyasi' bulunan konuşma, "Karar yazılana kadar Anayasa Mahkemesi'yle ilgili yapılacak eleştirileri şimdiden görüyor gibiyim." şeklinde başladı. Kılıç, bir nevi eleştirileri peşinen cevaplama niteliği taşıyan konuşmasında şunları söyledi: "Demokrasi ve insan hakları alanında tam bir süreç başlamışken böyle bir sürecin sabote edildiği, verilecek kapatma kararının siyasi bir darbe olarak nitelendiği ve zamanlamasının da çok düşündürücü olduğu ifade edildi. Bu eleştirileri çok haksız ve acımasız olarak değerlendiriyoruz. Partiye ilişkin gündemi tespit ederken dışarıda sürmekte olan demokratikleşme süreciyle ilgili herhangi bir öngörümüz veya tasarrufumuz asla olmamıştır."
Kılıç, "Hukukun yükünü mahkemeler çeker. Siyasetin yükünü de siyasilerin çekmesi lazım. Kimse mahkemelerden siyasi bir görev şeklinde yardım beklememelidir." diye seslendi. Böylece, devam eden açılım süreci ile kapatma davası arasında bağ kuran yorumlara cevap vermeye çalıştı.
Siyasi yasak getirilen isimler
Abdulkadir Fırat, Abdullah İsnaç, Ahmet Ay, Ahmet Ertak, Ahmet Türk, Ali Bozan, Ayhan Ayaz, Aydın Budak, Ayhan Karabulut, Aysel Tuğluk, Bedri Fırat, Cemal Kuhak, Deniz Yeşilyurt, Ferhan Türk, Fettah Dadaş, Hacı Üzen, Halit Kahraman, Hatice Adıbelli, Hilmi Aydoğdu, Hüseyin Bektaşoğlu, Hüseyin Kalkan, İbrahim Sunkur, İzzet Belge, Kemal Aktaş, Leyla Zana, Mehmet Salih Sağlam, Mehmet Veysi Direkçi, Metin Tekçi, Murat Avcı, Murat Taş, Musa Halisoğulları, Mustafa Tunç, Nejdet Atalay, Nurettin Demirtaş, Orhan Miroğlu, Sedat Yurttaş, Selim Sadak.
Bu karar ders olmalı, Siyasi Partiler Yasası değiştirilmeli
Anayasa Mahkemesi'nin Demokratik Toplum Partisi'ni (DTP) kapatma kararı alması farklı tepkilere yol açtı. Siyasi partiler olayı kendi bakış açılarından değerlendirirken, aydınlar parti kapatmaların demokratik işleyişi güçleştirdiğini belirtti.
AK Parti Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş, prensip olarak parti kapatmaya karşı olduklarını, ancak Anayasa Mahkemesi'nin verdiği karara herkesin saygı duyması gerektiğini söyledi. Elitaş, kararı değerlendirirken, "Biz AK Parti olarak siyasi partilerin halk tarafından kapatılmasından yanayız. Siyasi partiler halkın desteği ile gelir, desteği bittiği takdirde gider. Anayasa Mahkemesi bu şekilde karar vermiş. Herkes demokratik ve hukuk devleti çerçevesinde üzerine düşeni yerine getirir." dedi.
Konuyla ilgili olarak şu değerlendirmeler yapıldı:
AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ: Bugüne kadar verilen kapatma kararları, demokrasimizin de hukuk devletimizin de standartlarını yükseltmemiştir. Aksine tüm kapatma kararları, hukukumuza ve demokrasimize de zarar vermiştir. Kaldı ki bugüne kadar verilen kapatma kararları herhangi bir sorunu da çözmemiştir. TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya: Bu asırda herhangi bir demokratik ülkede siyasi bir partinin kapatılması kararıyla karşı karşıya kalınmış olmasını açıklamada zorlanıyorum.
CHP SÖZCÜSÜ MUSTAFA ÖZYÜREK: Hukuki açıdan doğru bir karar. Keşke DTP terör örgütü PKK ile arasına mesafe koyabilseydi. Onun şiddet uygulamalarına yandaş olmasaydı ve bugünkü durum ortaya çıkmasaydı. Ama Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu hükümleri dikkate alındığında Anayasa Mahkemesi'nin, hukuken başka bir karar vermesi zordu. Bu gelişmelerin Türkiye'nin huzurunu bozacak nitelikte olmamasını diliyoruz.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli: Siyasi partilerin faaliyetlerinde uyulacak esaslar hakkında Anayasamızda ve Siyasi Partiler Kanunu'nda yer alan hükümler uyarınca bir inceleme yapılmış ve DTP'nin terör ve şiddetle ilişkisi ve bölünmez bütünlük aleyhindeki faaliyetlerin odağı olduğu tespitinde bulunularak bu partinin temelli kapatılmasına karar verilmiştir. Bu nazik dönemde teröre hizmet edecek tartışmalardan kaçınılmalı.
Ümit Fırat (yazar): Bu karardan sonra, demokratik açılım sürecini bir olmazsa olmaz olarak önüne koyan hükümet siyasi parti kapatma konusunu gündemine almalı. Bu siyasi partiler rejimiyle, bu mevzuatla hiçbir zaman partilerin siyaset yapma özgürlüğü olmaz. Orhan Miroğlu (gazeteci-yazar): Ben bunu bir hukuki karar olarak yorumlamıyorum. Bu kararda adı geçen biri olarak söylemek isterim, Kürt meselesinde 6-7 kitap yazan biriyim. Şiddete, teröre benim düşüncelerimde yer yoktur. Bu karar, muhakkak ki demokratik açılım sürecini olumlu etkilemeyecek. Mevcut açılımla ilgili krize bir halka daha eklenmiş oldu.
Mehmet Metiner (gazeteci-yazar): Sürpriz bir karar değil. Ama keşke artık Türkiye'de siyasal partiler kapatılmasa. Üzücü bir haber bu. Demokratik siyasetin önünün yasaklarla kesilmesi doğru değil ama DTP, PKK ile arasına mesafe koymayan bir görüntü vermekle çok büyük hata yaptı. Kendisini kapattıracak her türlü delili sundu. Buna rağmen keşke kapatılmasaydı, Türk demokrasisi bir olgunluk noktasına ulaştığını gösterseydi.
Ayhan Bilgen (Demokrasi İçin Birlik Hareketi) : Hem demokratikleşme hem de silahsızlandırma süreci için siyasal temsil ve siyasal katılım belirleyici bir role sahiptir. Bu süreçte parti kapatmak toplumda siyasete olan güveni sarsacak ve gerilimin tırmanmasına hizmet edecektir. Prof. Dr. Baskın Oran (yazar): Bu karar demokratik açılıma çok zarar verir. Meclis'e inemeyen dağa çıkar.
Reşat Petek (Emekli Başsavcı): Bir yargı reformunun gerekliliği bir kez daha göz önüne serildi. Şahsi görüşüm, eğer siyasi partileri engellerseniz bu sefer yasal olmayan, siyaset dışı örgütlenmelerin önünü açarsınız.
Sine-i millet kararımızın arkasındayız
Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararın ardından parti genel merkezinde olağanüstü toplantı yapan DTP'liler, kararı değerlendirdi. Eşbaşkan Emine Ayna da Diyarbakır ziyaretini iptal ederek toplantıya katıldı. DTP Genel Başkanı Ahmet Türk gazetecilere yaptığı açıklamada 'sine-i millete dönme' kararının arkasında olduklarını açıkladı.
Sancılı bir dönemden geçildiğini ifade eden Ahmet Türk, demokratik siyasetin önünü kapatmanın umutsuzluğu derinleştireceğini savundu. Buna rağmen Türkiye'nin bir gün barışı yakalayacağına inandığını söyleyen Türk, şöyle konuştu: "Bütün özlemimiz bu sancılı sürecin uzamaması. Herkesin yeniden düşünmesi ve gerçekten halkları kucaklayacak bir anlayış için çaba göstermesidir. Türkiye parti kapatmakla bu sorunu çözemez. Ancak ortak akılla, diyalogla, mantıkla çözebilir. Demokrasi ve barış zafere ulaşacaktır. Ne kadar engellenirse engellensin barış ve demokrasi üstün gelecektir. Böyle bir süreç yaşamak elbette ki insanlarda bir kırılma yaşatır. Bu kırılmanın yüksek noktalara ulaşmaması için hepimiz hassasiyet göstereceğiz." HABİB GÜLER ANKARA
Avrupa'dan ilk tepki: Karar, açılıma sabotaj
Anayasa Mahkemesi'nin DTP'yi kapatmasına Avrupa Birliği'nin (AB) ilk tepkisi sert oldu. Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Helene Flautre, yasaklamanın demokratik açılıma sabotaj olduğunu söyledi. Kararın hemen ardından yazılı bir açıklama yapan Flautre, "Bu karar son derece vahim ve Türkiye'de başlatılan demokratik açılıma bir sabotaj." dedi. Kararla, Kürt sorununa barışçıl yollardan çözüm bulmaya çabalayan bir partinin kapatıldığını iddia eden Flautre, Ahmet Türk, Aysel Tuğluk ve Avrupa Parlamentosu'nun Saharov ödülünü alan Leyla Zana'nın 5 yıl süre ile siyaseten yasaklı hale geldiğine dikkat çekti. DTP yöneticilerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmalarını tavsiye eden Flautre, hükümeti de parti kapatmalara son verecek hukuki düzenlemeleri bir an evvel hayata geçirmeye davet etti. Avrupa Birliği Komisyonu ise mahkeme kararının etraflıca incelenmesinin ardından bir açıklama yapacağını kaydetti. AB dönem başkanı İsveç de siyasal partilerin feshedilmesinin istisnai bir önlem olduğunu hatırlatarak, "kaygı duyduklarını" açıkladı.
BRÜKSEL STOCKHOLM ZAMAN
Ara seçim ihtimali güç
DTP'nin kapatılma kararı gözleri ara seçim ihtimaline çevirdi. Erken seçim için Meclis'te 28 sandalyenin boş olması gerekiyor. Halen Meclis'te Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanlığı ve ölümler nedeniyle 6 sandalye boş. DTP, ülkeyi ara seçime taşımak için partisindeki 21 milletvekilinin dışında 1 milletvekilinin daha istifa etmesine ve bu istifanın da Meclis Genel Kurulu tarafından kabul edilmesine ihtiyaç duyuyor. İktidar ve muhalefet ise DTP'nin "sine-i millet" kararına soğuk. İstifanın kabulü için de en az 138 oy gerekiyor. AK Parti'nin veya CHP-MHP ikilisinin desteği olmadan istifaların kabulü mümkün olmuyor. Bu şartlar altında DTP'ye dolaylı destek veren İstanbul Bağımsız Milletvekili Ufuk Uras, gerek erken seçim ihtimali gerekse DTP'nin yerine kurulacak partinin yeniden grup kurabilmesi için kilit isim haline geldi. DTP'nin kapatılması Meclis'teki dengeleri de etkileyecek. Meclis'te DTP'ye düşen koltuklar boşalacak. Sırrı Sakık'ın idare amirliği, kırmızı plakalı aracı gidecek. Öncelikle DTP'li milletvekili sayısı 19 olacağı için yeni kurulacak partinin grubu olamayacak. Bu noktada Ufuk Uras'ın takınacağı tavır önem kazanıyor. Daha önce destek sinyali veren Ufuk Uras'ın katılması halinde DTP'nin yerine kurulacak parti de 20 milletvekili ile gruba kavuşacak.Ömer Şahin ANKARA
Diyarbakır, İstanbul ve Hakkari'de olaylar çıktı
DTP'nin kapatılma kararının açıklanmasının ardından İstanbul, Diyarbakır, Hakkari ve İzmir'de izinsiz protesto gösterileri gerçekleştirildi. İstanbul'daki en büyük olay DTP il binasının önünde yaşandı. Yaklaşık 50 kişilik DTP'li bir grup, polisi taşladı. Polis de gruba gaz bombasıyla karşılık verdi. Bölücü örgüt yandaşları Dolapdere'nin ara sokaklarında da korsan gösteri yaptı. Göstericiler çevredeki bazı dükkanlara ve polislere saldırdı.
Diyarbakır'da da olaylar çıktı. Partinin il binası önüne gelen yaklaşık 200 kişilik grup, polise taşlı saldırıda bulundu. Polis, gaz bombası kullandı. Gazetecilere de saldıran göstericiler, bazı muhabirlerin kameralarını kırdı. Hakkari'de de protestocular yollara barikat kurarak ateş yaktı. Polis, gruplara gaz bombaları ile müdahale etti. Göstericiler ise polise taş ve molotofkokteyli ile saldırdı.
Buna karşılık Ankara'daki DTP Genel Merke-zi'nin sokağındaki bazı evlerin pencerelerine Türk bayrağı asıldığı gözlendi.
DTP'nin yedeği Barış ve Demokrasi Partisi
Anayasa Mahkemesi kararıyla kapatılan DTP'nin faaliyetlerini Barış ve Demokrasi Par-tisi'nde (BDP) sürdürmesi bekleniyor. BDP, 2 Mayıs 2008'de kurulmuştu. Genel başkanı Avukat Mustafa Ayzit. Amblemi sarı zemin üzerinde yeşil meşe ağacından oluşuyor. BDP, 29 Mart yerel seçimlerine de katılmıştı. Anayasa Mahkemesi'nin kararının Meclis'e ulaşmasının ardından DTP'nin Meclis grubu düşecek ve milletvekilleri bağımsız olacak. Yeni partinin grup kurması için 20 milletvekiline ihtiyaç bulunuyor. Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk'un yasaklı hale gelmesiyle DTP'nin sandalye sayısı 19'a düşüyor. Bu nedenle bir milletvekili daha gerekiyor. Bu ismin de DTP listesinden Meclis'e girip daha sonra istifa eden İstanbul bağımsız milletvekili Ufuk Uras olabileceği belirtiliyor. Ancak Genel Başkan Yardımcısı Emine Ayna, şu an için böyle bir planlarının olmadığını söyledi.
Karar, Ergenekon duruşmasında alkışlandı
Anayasa Mahkemesi'nin DTP'yi kapatma kararına ilişkin basın açıklaması Ergenekon davasının görüldüğü Silivri'deki mahkeme salonunda da ilgiyle takip edildi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç'ın oybirliğiyle kapatma kararı alındığını açıkladığı sırada Danıştay davası ile birleştirilen birinci Ergenekon davası devam ediyordu. Sanıkların taleplerinin alındığı sırada bazı sanık yakınları ve avukatları kafeteryadaki televizyondan kararı dinliyordu. Anayasa Mahkemesi Başkanı'nın "oybirliğiyle kapatılmasına karar verilmiştir" dediği anda duruşmayı izlemeye gelenlerden bazıları alkışlamaya başladı. Gelen uyarılar neticesinde alkış hemen kesildi. Kararın duyulmasından sonra mahkeme salonunda talepte bulunmak için söz alan tutuklu sanık Zekeriya Öztürk, "Çok mutlu bir haber aldım. DTP kapatılmış. Dilerim AKP de kapatılır." dedi.
Yabancı ajanslar 'acil' koduyla duyurdu
Anayasa Mahkemesi'nin Demokratik Toplum Partisi'ni (DTP) kapatma kararını yabancı ajanslar acil koduyla duyurdu. Associated Press, kararı, "Türk Anayasa Mahkemesi, Demokratik Toplum Partisi'ni PKK ile bağlantılarından ötürü kapattı. Verilen karar, PKK terörünü sonlandırmak için hükümetin Kürtlerle yürüttüğü uzlaşma çabalarını daha da güçleştirecek gibi gözüküyor." şeklinde duyurdu. Reuters, "Kapatma kararı, uzun yıllardır süren PKK sorununu sonlandırmak için gösterilen çabaları baltalayabilir. Uzmanlar, mahkemenin verdiği kararın ülkedeki siyasi gerilimi artıracağını ve finans piyasaları tekrar açıldığında bir hassasiyet yaratabileceğini belirtti." değerlendirmesini yaptı. AFP de "Türk Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Demokratik Toplum Partisi'nin PKK ile bağlantılarından dolayı kapatıldığını açıkladı." dedi.
ZAMAN
|