|
|
HAMAS - İRAN İlişkileri ve Silah Yardımı
İran İslami Direniş Hareketi Hamas'a Hangi Yardımları Yapıyor İsrail İstihbarat Merkesi (IICC) İstihbarat ve Terörizm Enformasyon Merkezi, İran'ın Hamas'a yaptığı askeri yardımların raporunu yayınladı.
12 OCAK 2008
İRAN’IN HAMAS’A YAPTIĞI YARDIMLAR
GİRİŞ
- İsrail’in Gazze Şeridi’ni Ağustos 2005 tarihinde boşaltması Gazze’yi Hamas tarafından kontrol edilen bir bölge haline getirme çabalarına hız verdi. Bu durum Hamas’ın sahada arttırdığı gücünü Filistin’in iç politik alanında da kazanımlar haline dönüştürmesine imkan sağladı. Böylece 2006 Ocak’ındaki Filistin Yasama Konsülü seçimlerinde büyük bir başarı kazandı ve 2006 Mart’ında da hükümetini kurdu. 2007 Haziranında ise Gazze Şeridi’nde silah kullanarak bütün bölgeyi hakimiyeti altına aldı ve Fetih ile Filistin Otoritesini etkisiz hale getirdi.
- Hamas, Gazze Şeridi’ni ele geçirmesinin ardından şekillenmesini hala sürdürmekte olan radikal İslamcı bir yapı kurdu. Hamas hareketi, İran ve Suriye desteğiyle kendi iç ve dış politikasını yürütüyor, İsrail karşısındaki terörizm kampanyasını sürdürüyor ve Mısır ve Batı yanlısı Arap rejimleriyle de arası iyi değil. Buna ek olarak, uluslararası arenada tecrit edilmiş durumda ve Mahmud Abbas önderliğindeki Filistin Otoritesinden de giderek uzaklaşıyor.
- İsrail’in Gazze’den geri çekilmesinden sonra, özellikle de Dökme Kurşun Operasyonu’nun bir yıl öncesinde Hamas askeri yığınağını arttırmaya başlamıştı. Bununla amaçladıkları şeylerden biri de, İsrail karşısındaki direnişini -bu aşamada roketleri ana silah olarak kullanmak suretiyle (Hizbullah’ın ikinci Lübnan savaşındaki başarılarından ilham alarak)- sürdürmesini mümkün kılmaktı. Bir diğer hedefleri de Gazze Şeridinde mücadele eden radikal örgütlere, İsrail’i Gazze Şeridi’ne girmekten caydırarak, silahlı güçlerinin ayakta kalmasını sağlayacak savunma kapasitesinin sağlanmasıydı.
- Gazze Şeridi’nin askeri yolla ele geçirilmesinden sonra daha da artan dahili ve harici zorluklardan dolayı Hamas’ın dış stratejik yardıma olan ihtiyacı artmıştı. Doğal seçimi İran-Suriye ekseni oldu. İkinci İntifada’nın başlamasından bu yana (Ekim 2000) İran ve Suriye Hamas’a ve genelde de Filistin terörizmine muazzam miktarda destek sağladılar. Hamas Sünni, İran da Şii olmasına rağmen geniş bir ortak paydaya sahiptiler: Filistinlilerin ana stratejik araçlarının terörizm (direniş) olduğu fikri ve ikisinin de Filistin yönetimi ile İsrail arasında yürütülen barış görüşmelerine (Annapolis süreci) karşı olmaları; buna ilaveten ABD ve Batı karşısında uzun erimli ve derin köklere dayanan bir düşmanlık.
- İran, Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki kontrolünü sürdürmesine yardım etmekle, kendi adına önemli bir stratejiyi takip etmektedir. (Her ne kadar Hamas, Hizbullah’ın aksine kendisini İran’ın emirlerine tamamen teslim etmese de.) İran açısından, Gazze Şeridi’nde hüküm süren radikal İslamcı bir hareket, kuzeyde Hizbullah’ın oluşturduğu tehditle birlikte, İsrail’in güney sınırında önemli bir stratejik müttefik hükmündedir. İki durumda da İran, roketlerini kullanarak İsrail’in cephe arkasını rutin bir şekilde bezdirmek istemektedir. Bu yüzden Hizbullah ve Hamas için geniş füze yığınağı sağlamış ve aynı zamanda da bu hareketlerin askeri kapasitelerini geliştirmiştir.
- Hamas, İran ve Suriye arasındaki ortak strateji son iki sene içersinde Hamas için (ve Hamas’ın dışarıdaki liderliğini ağırlayan Suriye’ye) çok yoğun bir İran desteğinin akmasına yol açmıştır. Ayetullah Hamenei İran’ın Hamas’a verdiği desteğin yönlendirilmesinde kişisel olarak yer almaktadır.
- İran’ın Hamas’a Dökme Kurşun Operasyonundan önceki iki sene süresince sağladığı yardımlar şunlardı: silahlar; 122 mm.lik Grad roketleri (20-40 km) ve gelişmiş tanksavar mermileri; teknolojik kullanım bilgisi ki bu sayede ilhamını Hizbullah’tan aldığı ölümcül IED’leri üretebilmektedir; bütün radikal örgütlerden yüzlerce militanın İran’da eğitilmesi; Hamas’ın siyasi ve askeri kanatları için yıllık yüz milyonlarca dolar yardım; politik ve propagandif destek; bunların yanı sıra terörist eylemler ve Annapolis sürecine karşı çıkmaları için cesaretlendirme.
- Geriye dönüp baktığımızda İran’ın yoğun desteği olmasaydı Hamas’ın geçen sene zirvesine ulaştığı askeri yığınağını elde etmesi fevkalade zor olacaktı diyebiliyoruz. Hamas’ın bu türden bir yardım almamış olması halinde de İsrail karşısındaki roket ateşinde bu denli agresif ve Filistin otoritesiyle Mısır karşısında bu kadar muhalif bir politik duruş sergilemeyeceğini varsaymak makuldür.
- İran açık bir şekilde Gazze Şeridi’ndeki savaşın Ortadoğu’nun geleceği için yürütülen daha geniş bir kampanyanın, “direniş kampı” ile “istikbar güçlerinin” (ABD, İsrail, Batı ve liberal demokrasi) mücadelesinin bir yansıması olduğunu söylüyor. Dökme Kurşun Operasyonu esnasında İran rejimi, doğrudan veya Hizbullah aracılığıyla Hamas’ı savaşı sürdürmesi için teşvik ediyordu ve 28 Aralık tarihinde Ayetullah Hamenei çatışmada ölen her bir Filistinlinin şehit olacağını söyledi. İran rejimi aynı zamanda İsrail ve Mısır aleyhinde bir kampanya başlatarak Filistinlilere insani yardım malzemesi gönderdi. Çatışmaların ardından, Hamas-İran-Suriye ortak çıkarları, bu güçleri Hamas’ın askeri altyapısını ve kapasitesini eski haline getirmek için ortak çaba yürütme noktasına sevk edecektir.
- İran, Lübnan’ın aksine Gazze’deki Hamas’ı desteklemede zorlanacaktır zira İran’ın Gazze sınırına doğrudan geçiş olanağı bulunmamaktadır. (Suriye ile geniş ve açık bir sınıra sahip olan Lübnan’dan farklı olarak) Geçmişte olduğu gibi hem İran hem de Hamas, karşılaştıkları sorunların üstesinden gelmek ve Gazze’ye silah akışının devamının sağlanması için (özellikle İran’a İsrail’in güneyindeki bir milyon kişiyi tehdit etme fırsatının veren uzun menzilli roketlerin elde edilmesi için) yaratıcı olmak zorundalar. Hamas ve İran Tel Aviv gibi 60 km menzil içersindeki hedefleri de ateş menzilleri içersine dahil etmeyi hedeflemekteler)
- Aşağıda okuyacaklarınız İran’ın son üç sene içersinde Hamas’a sağladığı yardımların ve eğitim imkanlarının ana bileşenlerinin kısa bir özetidir. Hamas bu sayede Gazze Şeridi’nde askeri altyapısını kurabilmiş ve barış anlaşmasının iptaline ve Dökme Kurşun Operasyonuna neden olan süreci hızlandırabilmiştir.
|