[Ertuğrul ÖZGÜL]

MISIR OSMANLI ORDUSUNU YENDİ

29 Temmuz 1832’de İbrahim Paşa komutasındaki Mısır ordusu, Osmanlı ordusunu yenilgiye uğrattı. Mısır Osmanlılar kadar Fransız ve İngilizlerin de ilgisini çeken bir ülkeydi. Osmanlı Rusya’yı da yanına çekerek Fransızları Mısır’dan çıkardı. Fransızlar bunun zerine Kavalalı Mehmet Ali Paşa’yı destekleyerek Osmanlıya karşı başarılı olmasını istediler. Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa komutasındaki ordu Osmanlı ordusuna karşı Antep’e kadar ilerledi. 29 Temmuz 1832’de Balyan’da yapılan savaşı kazanan İbrahim Paşa imzalanan Kütahya anlaşmasıyla Antep ve çevresi Mısır ve Osmanlı arasında sınır olarak kaldı.

ADOLF HİTLER İŞÇİ PARTİSİ BAŞKANI OLDU

29 Temmuz 1921’de Adolf Hitler, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin başkanı oldu. Adolf Hitler doğdu. Hitler, Almanya'da I. Dünya Savaşı sonrasında yaşanan Büyük Buhran'dan güç kazandı. Propaganda ve karizmatik bir dille, alt ve orta tabakanın ekonomik istemlerine ümit veriyordu; bunun yanında da belli bir seviyede nasyonalizm, anti-semitizm ve anti-komünizm de sunuyordu. Ekonominin tekrar kurulması, yeniden silahlandırılmış bir ordu ve totaliter ve faşist bir rejimle; Hitler saldırgan bir dış politika izleyerek Alman "yaşam alanı"nı genişletmek amacıyla Polonya'ya saldırdı. Yıldırım savaşı (Blitzkrieg) taktikleri ile Mihver Devletleri ittifakı ile birlikte Avrupa'nın büyük bölümünü ve Asya'nın bir kısmını istila etti. ABD'nin II. Dünya Savaşı'na Müttefiklerin tarafına katılması ve Kızıl Ordu'nun ilerlemesi ile Alman ordusu gerilemeye başladı. Sovyet güçlerinin 23 Nisan 1945'te Berlin'e girmesi ile III. Reich'in yıkılacağı kesinleşmişti. İstila edilen Berlin'de; Hitler, eşi Eva Hitler ile yeraltı sığınağında 30 Nisan 1945 günü intihar etti. Cesedi vasiyeti üzerine takipçileri tarafından yakıldı. 7 Mayıs 1945'te Alfred Jodl'ın imzaladığı teslim belgesiyle Nazi Almanyası tamamen yok oldu.

AEK KURULDU

29 Temmuz 1957’de Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (AEK) kuruldu. Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren bağımsız, uluslararası bilim ve teknoloji temelli bir organizasyon olan AEK, Nükleer Bilim ve Teknolojinin barışçıl amaçlarla kullanılması ve planlanmasında üye ülkelere destek sağlamaktadır. Nükleer Güvenlik Standartlarını hazırlayan bünyesindeki denetim mekanizması ile ülkelerin taahhütlerini yerine getirmesini kontrol etmektedir. AEK belirli ülkelerin nükleer çalışmalarını görmezden geldiği için sık sık eleştirilere de maruz kalmaktadır.

MANŞ TÜNELİ ANLAŞMASI İMZALANDI

29 Temmuz 1987’de Margaret Thatcher ile François Mitterrand, Manş Tüneli'nin inşasına ilişkin anlaşmayı imzaladılar. Manş Tüneli, İngiltere ile Fransa'yı denizden birbirine bağlayan 147 km’lik tünel 38 km’lik su altı uzunluğuyla yeryüzünün en uzun su altı tünelidir. Manş Tüneli yüzyılımızın mühendislik harikalarından biridir. 14.000 işçinin görev aldığı bu projede, milyonlarca metrik tonluk taş, toprak ve çamurun atılması için son derece gelişmiş kazı makineleri kullanılmıştır. Bunlardan devasa iki kazıcı, kocaman birer solucan gibi, kanalın iki ucundan kazmaya başlamıştır. Her biri bir lazer ışını yardımıyla yönlendirilmiştir. Tünel, Fransa ve İngiltere ortak yapımıdır.

İRAN’DA SEÇİMLERİ RAFSANCANİ KAZANDI

29 Temmuz 1989’da İran devlet başkanlığı seçimlerini Haşimi Rafsancani kazandı. Ali Ekber Haşimi Rafsancani 25 Ağustos 1934’te Rafsancan’da doğdu. 1989-1997 arasında İran İslam Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanlığı görevini sürdürdü. Humeyni’nin 1962'de sürgüne gönderildiği dönemde ülkede Humeyni için yardım toplayanların önderliğini üstlendi. Şahın devrilmesinden sonra 1979'da Humeyni İran'a dönünce onun önde gelen yardımcılarından biri oldu. İslami Cumhuriyetçi Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı. Devrim Konseyi'nde görev aldı. Devrimin ilk yıllarında içişleri bakanlığını üstlendi. 1980'de meclise seçildi ve meclis başkanlığına getirildi. Dokuz yıl boyunca meclis başkanı olarak görev yaptı ve zamanla İran'ın ikinci güçlü kişisi konumuna geldi. İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında etkili rol oynadı. Ağustos 1988'de savaşı sona erdiren ateşkesi kabul etmesi için Humeyni'yi ikna etti. 2005 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda daha fazla oy almasına rağmen, ikinci turdaki rakibi Mahmud Ahmedinejad'a geçilerek, yenildi. Halen, İran İslam Cumhuriyeti Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanlığını yürütmektedir.

NASA KURULDU

29 Temmuz 1958’de Amerika’da Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA kuruldu. ABD 'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren faaliyet göstermeye başladı. NASA, Ay'a dönük Apollo uçuşlarında, Skylab uzay istasyonu ve daha sonra uzay mekiği gibi çalışmalarla ABD'nin uzay çalışmalarına yön verdi. Günümüzde NASA, Uluslararası Uzay İstasyonunu desteklemekte ve yeni Ares I ve Ares V iniş araçlarını geliştirmektedir. Uzay programı çalışmalarının yanı sıra uzun vadeli sivil ve askeri roket çalışmaları da NASA'nın çalışma alanlarının arasındadır.




















Dünya Bülteni / Tarih Servisi