[Ertuğrul ÖZGÜL]

Tarihte bugün meydana gelen önemli olaylardan bazıları şöyle:

OSMANLI’DA SEFERBERLİK İLAN EDİLDİ

2 Ağustos 1914’te Osmanlı ile Almanya arasında gizli işbirliği anlaşması imzalandı, Osmanlı'da seferberlik ilan edildi. 28 Haziran 1914 Saraybosna suikastiyle başlayan birinci Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a savaş ilanıyla devam etti. 1 Ağustos 1914 Almanya Rusya'ya harp ilan ederken Osmanlı ile gizli bir anlaşma imzalandı ve 2 Ağustos 1914’te Osmanlı’da seferberlik ilan edildi.

KUVEYT İŞGAL EDİLDİ

2 Ağustos 1990’da Saddam Hüseyin önderliğindeki Irak, Kuveyt'i işgal etti. Kuveyt Emiri Şeyh Cabir es-Sabah, Suudi Arabistan'a kaçtı. Bu olayla birinci Körfez Savaşı başladı. Bu savaş ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır gibi 28 devletin askeri koalisyonuyla Irak arasında gerçekleşti. Irak'ın Kuveyt'i işgali genelde Saddam Hüseyin'in politikalarına bağlansa da tarihsel olarak sorun 1932 ve 1961'de gündeme gelmiş, hatta Irak Temmuz 1961'de burayı ilhak ettiğini açıklamış ama İngiltere'nin karşı koymasıyla bundan vazgeçmek zorunda kalmıştı. İran-Irak Savaşı'nın 1988'de sona ermesinden sonra Saddam rejimi Kuveyt'in kendisine ait petrolü çaldığını ve üretimi yüksek tutarak petrol fiyatlarının düşmesine neden olarak Irak'ı zarara uğrattığını ileri sürmüş ve bu ülkeye 50-80 milyar ABD Doları civarında tahmin edilen borcunun silinmesini istemişti. Bu konuda yapılan görüşmelerden sonuç alınamayınca Irak 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etti. Saddam Hüseyin yönetimi uluslararası çağrılara rağmen ısrarlı bir tutumla Kuveyt'teki kuvvetlerini çekmeyi reddetti ve 8 Ağustos 1990'da Kuveyt'i Irak'ın 19. ili olarak ilhak ettiğini açıkladı. Birinci Körfez savaşının sonunda Irak Kuveyt’ten çekilmek zorunda kaldı ve tümüyle işgal edildi.

ŞİLİ ve ARJANTİN ANLAŞTI

2 Ağustos 1991’de Şili ve Arjantin bir yüzyıldan fazla bir zamandır aralarında süren sınır anlaşmazlıklarına bir anlaşma imzalayarak son verdi.

MUHAMMED HATEMİ İRAN CUMHURBAŞKANI OLDU

2 Ağustos 1997’de Muhammed Hatemi İran İslam Cumhuriyeti'nin yeni başkanı oldu. Seyyid Muhammed Hatemi 29 Eylül 1943 yılında İran’ın Yezd şehrinde doğdu. Mayıs 1997'de yapılan seçimlerde oyların % 69'unu alarak cumhurbaşkanı seçildi. Hatemi, 2001 Haziran’ın da yapılan seçimde de bu kez yüzde 77 oy oranıyla yeniden seçildi. 1997 - 2005 arasında İran İslam Cumhuriyeti'nin 5. Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

RADİSLAV KRSTİC 46 YIL HAPSE MAHKUM OLDU

2 Ağustos 2001’de soykırım suçlusu Sırp general Radislav Krstić 1995 temmuzunda Srebrenica’da (Bosna-Hersek) binlerce Müslümanı katlettiğinden Lahey’deki Savaş Suçları Mahkemesi tarafından 46 yıl hapse mahkum edildi. Dönemin Yugoslavya’sının parçalanmasının ardından başlayan savaşta Srebrenitsa Birleşmiş Milletler tarafından güvenli bölge ilan edilen 6 bölge arasına alınmıştı. Srebrenitsa, güvenli bölge ilan edildiği için savaştan kaçan birçok kişi bölgeye gelerek sığınma ihtiyacı hissetti. Kentte yaklaşık 400 Hollanda barış gücü askeri görev yapıyordu. General Ratko Mladiç komutasındaki Sırp kuvvetler, Srebrenitsa’ya saldırılarını sürdürüyordu. Kentteki Boşnak Müslümanların silahları ise daha önceden toplanmıştı. Boşnaklar kendilerini korumak için silahlarını istediklerinde silahlarının geri verilmesi talebi BM askerleri tarafından reddedildi. Sırplara uyarı olsun diye yalnızca iki F16 uçağı kentin üstünde uyarı uçuşu yaptı. BM Barış Gücü’nün Fransız komutanının emriyle bir gece aniden Hollandalı askerler kenti boşalttı. Ardından da tarihin en karanlık sayfalarından biri yaşanmaya başladı. General Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar, 11 Temmuz 1995’te kente girerek, Boşnak Müslüman erkekleri katletti. Ölenlerin kimlik tespitini zorlaştırmak için de cesetleri parçalayarak, 60’tan fazla toplu mezara gömdüler. Soykırımın sorumluları hakkında Lahey’deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nde açılan davada bugüne kadar sadece 15 civarında kişi yargılandı. Bu kişilerden ilki Sırp General Radislav Krstiç oldu. Krstiç, 46 yıl hapse mahkûm oldu. Soykırımın sorumlularından olan bir başka isim Radovan Karadziç’in yargılanması ise sürüyor. Soykırımın asıl sorumlusu General Ratko Mladiç ise halen yakalanamadı.

MECLİS-İ MEBUSAN SÜRESİZ TATİL EDİLDİ

2 Ağustos 1914’te Meclis-i Meb’usan’ın süresiz tatil edildi. Osmanlı döneminde 1876 Anayasası’nda öngörülen ilk parlamento 19 Mart 1877’de toplandı. İki dönem halinde yaklaşık 6 ay çalıştıktan sonra 13 Şubat 1878’de II. Abdülhamid tarafından süresiz tatil edildi. Bu tatil 30 yıl kadar sürdü. Anayasanın 24 Temmuz 1908’de yeniden yürürlüğe konması ile 17 Aralık 1908’de yeniden meclis açıldı. Üç dönem olarak 2 Ağustos 1914’e kadar aralıklarla çalışan parlamento, bu tarihte yeniden süresiz tatile girdi. 12 Ocak 1920’de toplanan son Osmanlı parlamentosu İstanbul’un işgalinden iki gün sonra son kez toplandı. 11 Nisan 1920’de de feshedildi.

BULGAR ÇETECİLER AYAKLANDI

2 Ağustos 1903’te Makedonya’da 30 bin civarında Bulgar çeteci Türk yönetimine karşı ayaklanma başlattı. Ayaklanma bastırıldı ama Makedonya’nın Osmanlı’dan kopartılması için de her türlü girişim başlatıldı. Yürürlüğe konulan reform programının takibi, Alman, Fransız, İtalyan, İngiliz ve Rus müfettişlere bırakılırken vergi toplama işi de Osmanlı Bankası’na terkedildi. II. Abdülhamit’in baskılara boyun eğmesine itiraz eden İttihat ve Terakki Cemiyeti, Sultanı vatana ihanetle suçladı. Genç subaylardan Koloğası (Resneli) Niyazi ve Binbaşı Enver dağa çıkıp çetecilik faaliyetine başladı. İttihat ve Terakki Cemiyeti denetimindeki Manastır Ordusu ayaklandı. Karışıklıklar öylesine yaygınlaştı ki, II. Abdülhamit 23 Temmuz 1908′de II. Meşrutiyet’i de kabul etmek zorunda kaldı.