[Ertuğrul ÖZGÜL]

ZİŞTOVİ ANTLAŞMASI İMZALANDI

04 Ağustos 1791’de Osmanlı-Avusturya devletleri arasında Ziştovi Barış Antlaşması, Ziştovi kasabasında imzalandı.

KIZILHAÇ KURULDU

04 Ağustos 1870’de Kızılhaç Derneği İngiltere'de kuruldu.

ENVER PAŞA ÖLDÜRÜLDÜ

04 Ağustos 1922’de Enver Paşa, Türkistan'da öldü. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kurucu ve önderleri arasında bulundu. 1913'te Babıali Baskını adı verilen askeri darbeyle cemiyetin iktidara gelmesini sağladı. 1914'te Almanya ile askeri ittifaka önayak olarak Osmanlı Devleti'nin 1. Dünya Savaşı'na girmesine sebep olarak savaş yıllarında "Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili" sıfatıyla askeri politikayı yönetti. 1. Dünya Savaşı'nın yenilgi ile sonuçlanması üzerine, Almanya ve Rusya'da Türk halkları'nın biraraya getirme amaçlı pek çok faaliyette bulundu. Sovyet hükümetinin desteğini kaybettikten sonra Orta Asya Türklerini, Rus işgaline karşı ayaklandırmak amacıyla gittiği Türkistan'da Bolşevik Ruslar'a karşı yaptığı bir çatışma sırasında öldü. Tacikistan'daki naaşı 1996 yılında Türkiye'ye getirildi ve ölüm yıldönümü olan 4 Ağustos 1996'da Şişli Abide-i Hürriyet Tepesi'ne defnedildi. Törene dönemin cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, bakanlar ve Enver Paşa'nın torunları katıldılar.

ORTAK PAZAR YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

04 Ağustos 1971’de Ortak Pazar'a geçiş protokolü yürürlüğe girdi. Ortak pazar, ürün düzenlemeleri ve üretim faktörleri (sermaye, işgücü ve yatırımcılık) üzerine birtakım ortak politikalarla dolaşım serbestliği getirilmesini sağlayan bir tür gümrük birliğidir. Pazarda ortaklığın amacı, ortak ülkeler arasında anapara, işgücü, mallar ve hizmetin olabildiğince hızlı hareket edebilmesidir. Bu ortaklık iktisat literatüründeki ekonomik entegrasyonun dördüncü aşamasıdır.

ALİ KUŞÇU VEFAT ETTİ

04 Ağustos 1474’te Ali Kuşçu vefat etti. Gökbilimci ve kelam alimi olan Ali Kuşçu, 1403 yılında Semerkant'ta doğdu. Babası Muhammed, Timur İmparatorluğu Sultanı ve astronomu Uluğ Bey'in kuşçusu olduğu için, ailesi "Kuşçu" lakabıyla meşhur oldu. Küçük yaştan itibaren matematik ve astronomiye ilgi duyan Ali Kuşçu, Bursalı Kadızâde Rumî, Gıyâseddin Cemşîd ve Muînuddîn Kâşî’den matematik ve astronomi dersi aldı. Daha sonra bilgisini artırmak için Kirman'a gitti. Burada Hall-ü Eşkâl-i Kamer (Ay Safhalarının Açıklanması) adlı risale ile Şerh-i Tecrîd adlı eserini yazdı. Ali Kuşçu, Semerkant ve Kirman'da eğitimini tamamladıktan sonra Uluğ Bey'e yardımcı ve rasathanesine müdür oldu. 1449'da hacca gitmek istedi. Tebriz'de Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan kendisine büyük saygı gösterdi ve Osmanlı Devleti ile barış görüşmelerinde yardımını istedi. Ali Kuşçu, Uzun Hasan'ın sözcülüğünü yaptıktan sonra II. Mehmed'in davetiyle İstanbul'a geldi. Osmanlı - Akkoyunlu sınırında II. Mehmed'in emriyle büyük bir törenle karşılanan Ali Kuşçu, Ayasofya medresesine müderris oldu. Ali Kuşçu, 04 Ağustos 1474 tarihinde İstanbul'da öldü.

VADİYÜSSEYL SAVAŞI YAPILDI

04 Ağustos 1578’de Vadiyüsseyl Savaşı yapıldı. 1576 yılında Saadilerden Abdülmelik, Fas Kralı yeğeni Muahmmed al-Mütevekkil'i devirmek ve tahta geçmek için Osmanlılar'dan yardım istemiş, hatta Osmanlıların Tunus'u fethiyle sonuçlanan sefere (1574) de katılmıştır. 1576 yılında tekrar Fas'e giren Osmanlı ordusu al-Mütevekkil'i devirerek Abdülmelik'i tahta çıkarmıştır. Böylece Fas ülkesi de Osmanlı himayesine girmiştir. Devrik Sultan al-Mütevekkil Portekizlileri yardıma çağırınca, Portekiz Kralı Sebastiao ile al-Mütevekkil'in bir yanda, Osmanlı ordusunun desteklediği Abdülmelik'in diğer yanda çarpıştığı Vadiyüsseyil Savaşı meydana geldi. Savaş neticesinde üç kral da maktul düşmüş, Portekiz ordusu iki yıl sonra İspanya egemenliğine düşecek kadar (1580) örselendi. Portekiz Donanması Tanca açıklarında Osmanlılarca imha edilerek Osmanlı yanlısı Ahmed al-Mansur tahta çıkarıldı. Osmanlılar, geride devre dışı kalmış, hatta egemenliğini kaybetmiş bir Portekiz ile Cezayir için tehdit arzetmeyen ve Osmanlı'ya eğilimli bir Fas sultanı bırakarak Fas topraklarından çekildiler.