![]() |
#1 |
![]() Alerjik Kontak Dermatit
Bu durum deri ile temas eden çeşitli maddelerin sebep olduğu bir hastalıktır. Alerjik kontak dermatite neden olan maddelere alerjen denilir. Eğer bir kişi bu alerjene karşı alerjik ise, bu alerjen ile temas kaşıntı ve küçük su dolu kabarcıklara neden olur. Bu tablo ise alerjik kontakt dermatit olarak adlandırılır. Asitler, alkali, çözücü, kuvvetli sabun ve deterjanlargenelde alerjik kontakt dermatite neden olmaz. Bu kuvvetli kimyasallar herkesin derisinde reaksiyon oluşturur. Bu maddelere irritan denilir. Bazı kimyasal maddelerhem alerjen, hem de irritan yapıda olabilir. Dermatitin görüntüsü nasıldır? Genellikle deri kırmızı, ödemlidir ve su dolu kabarcıklar vardır. Bu kabarcıklar patlayarak, pullanma ve kabuklanmaya ile kaplıdır. Daha sonra deri rengi koyulaşır ve derinin kabalaşır. Alerjik kontakt dermatiti diğer döküntülerden ayırma k zordur. Nedenin saptanması Hastanın evde veya işyerinde derisi ile temas eden maddeler dermatoloji uzmanı tarafından sorgulanır. Bir çok kontakt dermatit, döküntünün yerleşimi ile tanınır. Bazen fizik muayene ve sorgulama ile alerjen saptanamaz, bu durumda Dermatoloji Uzmanları alerjik patch (yama) testi uygularlar. Patch test temas eden alerjeni tespit etmek için kullanılan kolay ve güvenli bir testtir. Olası alerjenin ufak bir miktarı deriye uygulanıp bantlanır ve iki gün sonra test bölgesi açılır. Alerji olduğunda yama testinin uygulandığı alanda küçük kırmızı bir döküntü olur. Sık rastlanılan alerjenler nikel, lastik, boyalar, koruyucular, parfümler ve bazı bitkilerdir. Nikel Dermatiti Nikel bir çok metal eşyada bulunan bir maddedir. Bir çok krom kaplı obje, hassas kişilerde reaksiyon oluşturabilecek miktarda nikel içerir. Paslanmaz çelikten yapılan eşyalar nikel içerirler, fakat bu nikel sıkı bağlandığından nikel hassasiyeti olan kişiler için güvenlidir. Nikel içeren küpeler kulak memesinde alerjiye neden olurlar ve nikel alerjisi bulunan kişilerde sıklıkla problem olurlar. Kulak delmek için kullanılan iğneler veya küpe takılması ile alerji başlar. Kulağı delmek için yalnızca paslanmaz steril iğneler kullanılmalıdır. Delme işleminden sonra en azından üç hafta nikel içermeyen küpeler kullanılmalıdır. Kıyafetlerdeki düğme, fermuar ve klips ve benzeri metal aksesuarlar nikel içerirler ve alerjiye neden olabilirler. Nikel hassasiyeti bulunan kişiler kıyafetlerinde naylon aksesuarlar kullanmalıdır. Nikel hassasiyeti bulunan kişilerde terleme dermatiti şiddetlendirir. Nikel içeren objelerin terli bir deriye temasından 15-20 dakika sonra deride kaşıntı başlar: Döküntü bir iki gün içinde gelişir. Eğer terleme yok ise aynı objelerin saatlerce teması herhangi bir probleme neden olmaz. Lastik Lastikten yapılmış ürünler sıklıkla alerjik kontakt dermatite neden olur. Lastiğe eklenen kimyasallar reaksiyona neden olabilir. Lastik, özellikle de latex kaşıntı, yanma ve kurdeşen gibi ani alerjik reaksiyona neden olabilir. Bazı kişilerde kaşıntı, gözde yaşlanma ve nadiren nefes darlığı oluşabilir. Bu durum sağlık çalışanları gibi latex eldiven giyenlerde sıktır. Lastik eldivenler eldivenin altındaki deride dermatite neden olur. Pudrasız eldivenler daha az alerjeniktir. Lastik alerjisi bulunan bir çok kadın ev işlerinde pamuk astarlı eldiven kullanmalıdır. Ayakkabılarda bulunan lastik materyaller ayaklarda alerjiye neden olabilir. Bu kişiler lastik içermeyen ayakkabılar giymelidir.Ayakkabılardaki yapıştırıcılar da probleme yola açabilir. Deri ayakkabılar da bile yapıştırıcılar kullanılır. Saç Boyaları Bir çok kişi saçlarını herhangi bir zorluk taşımadan boyar. Bununla beraber bazı kişiler parafenilendiamine(PPD) karşı hassastırlar. PPD kalıcı saç boyalarında kullanılan bir maddedir. Bu madde saça uygulanmadan evvel peroksit gibi bazı kimyasallar ile karıştırılır. PPDye alerjisi bulunan kişiler kalıcı saç boyalarını kullanmamalıdır. PPD ye alerjisi olan kişilerin ¼ ü yarı kalıcı boyalara karşı da alerjiktir. Bu nedenle uygulanmadan evvel pakette anlatıldığı gibi patch (yama) testi uygulanmalıdır. PPD ye alerjik bir çok kimse kalıcı olmayan boyaları kullanmalıdır. Bununla beraber az sayıda kişi bu maddelere karşı da hassasiyet gösterebilir. Bazı kıyafetler PPD içerirken , bazı giysiler de PPD'ye karşı çapraz reaksiyon gösteren boyalar içerebilir. Bunun sonucu olarak bu kişiler özellikle naylon ve polyester gibi sentetik maddelerden yapılmış, siyah renkteki elbiseleri giyemez. PPD ye hassasiyet gösteren olguların %25 i PPD ile ilişkili olan ve lokal anestezi için kullanılan benzokain maddesine karşı alerjiktir. Neomisin Neomisin bir çok antibiyotikli krem, pomad, losyon , göz ve kulak damlaları da bulunan bir antibiyotiktir. Bazen diğer antibiyotikler ve kortizon ile kombinasyon halinde bulunabilir. Bu ilaçları herhangi bir nedenle kullanan kişilerin bazılarında alerjik reaksiyon gelişebilir. Deri Bakın Ürünleri Parfüm, losyon ve kozmetikler alerjik kontakt dermatite neden olabilir. Bazı kişiler kozmetik ürünlerdeki koku maddelerine hassastır. Diğer bir kısım hastalar ise kozmetik maddelere bozulmayı engellemek için konulan Koyuyucu maddelere karşı alerji gelişebilir. Koku veren maddeler karşı alerjisi olanlar kokusuz kozmetik ürünleri kullanmalıdır. Fakat kokusuz ürünler bile, içerdikleri kimyasalların kokusunu gidermek amacıyla eklenen kokuları ihtiva edebilir. Gerçekten prezervatif (koruyucu) madde içermeyen ürün çok azdır. Koruyuculara karşı olan alerji patch (yama) testi ile saptanabilir. Kromatlar Krom içeren kromatlar sıklıkla alerjik kontakt dermatite neden olur. Kromatlar çimento, deri, bazı kibritler, boyalar ve paslanmayı giderici ürünlerde bulunur. Bu madde ile temas, otomobil, kaynak, çimento, döküm işleri, yol yapımı işleriyle uğraşanlarda sıktır. Kromatlar açık kahve renkteki deri ayakkabı ve kıyafetlerin yapımında da kullanılır. Ayakkabı dermatitleri kromat içeren deri ürünlerinin kullanılması sonucunda oluşur. Tedavi Alerjik kontakt dermatiti olan kişiler aşağıdaki kurallara uymalıdırlar: Reaksiyona neden olan maddeden uzak kalınmalıdır. Dermatoloji uzmanları etken olan maddeler ve bunlardan korunma konusunda hastalarını bilgilendirir. Alerjen maddeyi içermeyen ürünler kullanımı alerjik reaksiyon gelişimini engeller. Dermatoloji Uzmanınızdan bu ürünler hakkında bilgi alınız. Egzema/Atopik Dermatit Egzema kelimesi bir çeşit dermatit (deri enflamasyonu) tablosunu tanımlamak için kullanılır. Egzemanın erken evresinde deride kızarıklık, su toplaması ve sulantı görülür. Daha sonra deri pullu kahverengimsi kalınlaşmış bir hal alır. Genellikle egzama kaşıntılıdır. Alerjik kontakt dermatit, seboreik dermatit ve numuler dermatit egzema grubu içinde yer alan hastalıklardır. Bu yazıda spesifik bir egzema olan atopik egzema veya atopik dermatitden bahsedilecektir. Atopik Dermatit veya Atopik Egzema Atopi kelimesi deri, burun veya akciğerin aşırı enflamasyona eğilimini gösteren bir tanımlamadır. Atopinin ailesel özelliği vardır. Bu ailelerde saman nezlesi, astım gibi hastalıklar, deri hassasiyeti veya atopik dermatit geçirme hikayesi mevcuttur. Atopik dermatit olan bir çok hastanın ailesinde de benzer sorunlar vardır. Atopik dermatit dünyada yaygın bir hastalıktır. Hastalığa her yaşta rastlanılabilmesine rağmen, en sık bebeklikten gençliğe kadar olan yaş diliminde görülür. Deri döküntüsü oldukça kaşıntılı olup, yaygın veya sınırlı olarak görülebilir. Bu tablo sıklıkla çocukluk döneminde veya en azından 25 yaşından önce iyileşir. Hastaların % 50sinde hastalık, çocukluk dönemindeki kadar ağır olmasa da, ömür boyu sürer. Atopik dermatit aileler ve tedavi eden hekimler için rahatsız edici olabilir. Eğer hastalık bebeklik döneminde başlarsa infantil egzama adını alır. Kaşıntılı, sızıntılı ve kabuklanma olan döküntü özellikle yüzde ve saçlı deride görülebilirken, başka alanlarda da mevcut olabilir. Kaşıntı olması nedeniyle bebekler kafasını, yanaklarını elleri ile kaşır veya yastığa sürter. Bir çok bebekteki döküntü iki yaştan önce geriler. Uygun tedavilere problem çözülene kadar devam edilir. Bebeklik döneminden sonra, döküntü daha az kırmızı, daha az sızıntılı ve kabukludur. Döküntü daha kuru, kahverengimsi gri renkte ve kepekli veya deri kalınlaşması şeklindedir. Kaşıntı şiddetli bir şekilde devam etmektedir ve özellikle geceleri belirginleşir. Bazı hastalar kaşıntı nedeniyle derilerini kanatır ve buna bağlı kabuklar oluşabilir. Bu nedenle bu alanlarda enfeksiyon gelişebilir. Ergenlik döneminde döküntü tipik olarak el ve ayaklardadır. Ama bazen el bilekleri, diz ve dirseklerin arka yüzü, ayak bilekleri, yüz ve göğüsün üst bölümü etkilenebilir. ![]() Shot with DCR-TRV60E at 2007-08-02 Atopik dermatit nasıl tanınır? Yukarda tanımlanan bulgularla birlikte ailede alerjik hastalıklar var ise, tanı kolaylıkla konulur. Uygun, düzenli ve erken yapılan tedavi bulguları rahatlatır ve hastalığın şiddetini ve süresini azaltır. Hastalık bazen tipik olmayan bir şekilde avuç içleri el ve parmak sırtlarında veya ayakların üzerinde görülebilir. Atopik dermatitle ilgili soru ve cevaplar S. Bu durum diğer alerjilerle birlikte görülebilir mi ve bazı gıdalar hastalığa neden olabilir mi? C.Evet , fakat nadiren. (Yaklaşık % 10 oranında) Bazı gıdalar atopik dermatitin oluşmasında etkili olmasına rağmen, özellikle astımı olan bebekler ve küçük çocuklarda bu gıdaların kesilmesi hastalıkta iyileşme sağlamaz. Ani cevaba neden olan gıdalar yasaklanmalıdır. Doktor kontrolünde bazı gıdalar kısıtlanıp, daha sonra yine doktor kontrolünde tekrar hastaya verilmesiyle egzemanın gıdalarla şiddetlenip şiddetlenmediği saptanabilir. S. Çevresel faktörler etkili midir ve hastalığı iyileştirebilir mi? C . Ara sıra toz ve toz tutan objeler ( yün yastıklar, yataklar, halılar, bazı oyuncaklar ve yün ve sentetik kıyafetler ) hastalığın kötüleşmesine neden olabilir. S. Astım ve saman nezlesi için kullanılan alerji testleri hastalığa neden olan etkenlerin bulunması açısından faydalı mıdır? C. Bazen, fakat her zaman değil. Pozitif bir test hastaların ancak % 20 sinde alerji olduğunu gösterir. Eğer test negatifse bu maddeye karşı kesinlile alerji olmadığını gösterir. Bu testlerin bu konuda tecrübesi olan bir hekim tarafından yapılması gerekir. S. Saman nezlesi ve diğer alerjiler için kullanılan aşı tedavisi faydalı mıdır? C. Genellikle değildir. Hatta bazı hastalarda hastalığın kötüleşmesine yol açabilir. S. Hastalığı tedavi etmek için ne yapılmalıdır? C. Dermatoloji uzmanınızın önerilerine uyunuz. Deriyi tahriş eden krem, losyon ve sabunlardan, kaba, pürtüklü ve sıkı saran giysiler ve yünlülerden uzak durun. Ani ısı değişikliği ve terlemeye neden olan aktiviteler atopik dermatiti şiddetlendirir. Hastalığı kötüleştiren duygusal değişiklikler gibi faktörler, banyo ve cildi nemlendirme konusunda doktorunuzun tavsiyelerine uyulmalıdır. Doktorunuz deriye sürülen kortizonlu krem, merhem ve losyonları reçete edebilir. Ayrıca kaşıntıyı gideren antihistaminik dediğimiz hapları veya şurupları verebilir. Eğer ikincil olarak enfeksiyon gelişirse antibiyotik kullanılması gerekebilir. Bazen şiddetli olgularda ultraviyole(mor ötesi) ışık tedavisi uygulanabilir. Standart tedavilere cevap vermeyen olgularda yeni bir çok tedavi alternatifi bulunmaktadır. Ağız yoluyla kortizon tedavisinden mümkünse kaçınılmalıdır. Fakat tedavisi başarılı olmayan olgularda hap veya enjeksiyon şeklinde kortizon kullanılabilir. Son yıllarda bu hastalığa karşı bazı spesifik tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Topikal immunmodilatör adını verdiğimiz ilaçlar orta şiddetteki egzemalarda kullanılmaya başlanmıştır.Takrolimus ve pimekrolimus adındaki bu ilaçlar kortizon içermez. Yeni keşif edilen bu ilaçlar hakkında yapılan son çalışmalarda, bu ilaçların egzeması olan hastalarda iyileşme sağladığı ve de kortizonlu ilaçlar gibi yan etki oluşturmadığı saptanmıştır. Atopik dermatit oldukça yaygın bir hastalıktır. Uygun yapılan bir tedavi ile hastaların büyük bölümünde hastalık kontrol altına alınabilir. El Egzeması Eldeki egzema neden gelişir? El egzeması veya dermatiti bir çok nedenle gelişebilir. Eldeki egzemaları oldukça yaygındır. Bir çok kişide bu durum kuruluk ile başlar, daha sonra kırmızı, üzerleri kabuklu alanlar gelişir. Bir çok neden deriyi tahriş edebilir. Su ile aşırı temas, havanın aşırı kuru olması, sabun, deterjan, çeşitli çözücü kimyasallar, temizleme ürünleri, lastik eldiven, hatta deriye uygulanan kişisel bakım ürünleri bile deriyi tahriş edebilir. Deri bir kez kuru olduğunda, tahriş edici etkisi olmayan su ve bebek ürünleri bile deriyi tahriş eder ve egzemayı şiddetlendirir. Doktorunuz eliniz için kullanacağınız ürünler konusunda sizi bilgilendirecektir. Sıklıkla kullandığınız ürünleri değiştirmek ve tahriş edici maddelerden uzak kalmak hastalığı daha iyi hale getirir. Deri reaksiyonlarına olan hassasiyet genellikle aileseldir. Bu hassasiyete sahip olan kişilerde saman nezlesi ve astım bulunabilir. Bu kişilerde gıda alejisi ve atopik dermatit/egzema denen hastalık bulunabilir. Derinin kırmızı ve kaşıntılı olması alerjinin olduğunu gösterir ki bu alerji normal kimselerde reaksiyona yol açmayan maddelerle karşı gelişir. ![]() Shot at 2007-08-02 Etken olan nedenin bulunması Dermatoloji uzmanınız olası etkenin bulunması ve bundan korunmak konusunda sizi bilgilendirecektir. Bu döküntü alerjik midir? Tahriş sonucu mu gelişmiştir? Dermatoloji Uzmanınız bunu saptamak amacıyla size çeşitli sorular soracaktır. Daha evvelden böyle bir durumunuz olup olmadığı daha evvelden astım, saman nezlesi ve diğer rahatsızlıkların olup olmadığı sorgulanır. Doktorunuz gün boyu elinize temas eden maddeleri, krem ve losyonları, eldiven giyip giymediğiniz sorabilir. Doktorunuz bu döküntüye neden olan sebebi bulmak amacıyla el ve ayaklarınıza ve de vücudun diğer alanlarına muayene edebilir. Ayrıca herhangi bir enfeksiyon ve hastalık bulunup bulunmadığını saptamak için bir takım testler isteyebilir. Gerekirse deriden kazıntı ile örnek alıp mikroskopta inceleyebilir. Genellikle hastalığa neden olan sebep 3 grup altında sınıflandırılabilir: Temas eden maddelerle gelişenler, bünyesel nedenlerle oluşanlar ve derinin mantar enfeksiyonudur. Eğer doktorunuz dış faktörlerden şüpheleniyorsa alerjik yama testi yapabilir. Bu testte deride alerjik reaksiyon oluşturabilecek çeşitli maddeler sırt derisine yapıştırılır. Daha sonra test sonucu okunarak alerjiye sebep olan maddelerin listesi hastaya verilir. Nasıl tedavi edilir? Dermatoloji Uzmanınız derinizi iyileştirecek yöntemleri size anlatır. Eğer enfeksiyon var ise ağızdan antibiyotik verilir. Medikal krem ve merhemler önerilebilir. İyileşme sürecini hızlandırmak amacıyla tahriş edici maddelerden uzak durulmalıdır. Doktorunuzdan bu konuda yardım isteyiniz. Ellerin korunması gerçekten önemli midir? Ellerinizin normale dönmesi birkaç ayı alabilir. Ellerinizdeki bu döküntünün geçmesi ve tekrar etmemesi için şu kurallara uyulmalıdır: Ellerinizi sabun, deterjan ve diğer kimyasallardan, marketlerde ve eczanelerde satılan vinil eldivenler kullanarak koruyun. Bu eldivenlerden birkaç çift alarak, banyo, mutfak ve çamaşırda farklı eldivenler kullanın. Plastik/latex eldivenler kullanmayınız. Eldivenleriniz delindiğinde yenileriyle değiştiriniz. Eldivenleri işiniz bittikten sonra kurulayınız. Çamaşırda, sebzeleri soyarken, turunçgilleri ve domatesi tutarken de eldiven giyin. Mümkün olduğu kadar bulaşık makinesi kullanın. Giysileri ve bulaşıkları elle yıkamaktan kaçınınız. Ellerinizi ılık su ve hafif sabunlarla yıkayınız ve yıkarken yüzüğünüzü çıkarın. Çünkü yüzük altında biriken sabun egzemanızı şiddetlendirebilir. Soğuk havalarda dışarı çıkarken deriyi kurumaktan koruyan deri eldivenler giyin, ellerinizi yumuşak tutan ürünler kullanın. Bu ürünleri gün boyunca ihtiyacınız oldukça kullanın. El egzemaları bulaşıcı değildir. Bazı mantar hastalıkları el egzemalarına benzemekle beraber dermatoloji uzmanının yapacağı basit bir test tanıyı kolaylaştırır. Eldeki döküntü bazen şiddetlenip, bazen iyileşir. Hastalığın alevlendiği dönemden önce hangi maddeleri kullandığınız ve hangi aktivitelerde bulunduğunuzu sorgulayın, doktorunuza bu konuda bilgi verin. Eldeki bir çok döküntü inatçı karakterde olduğundan tedavinizi düzgün uygulayın, doktorunuzla temasta kalın.
![]() |
|
![]() |
![]() |
|
Sayfayı E-Mail olarak gönder |
![]() |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|