AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Sinan20]

GAVUR MÜMİN

Gâvur Müminin gizli yaşamı

İşgal yıllarında İzmirde bir direniş örgütü kuran ve Yunan ordusunda çalışan bir Türk subayının hatıratı bir dönemi gözler önüne seriyor. Yaşar Aksoyun Gavur Mümin - Gazi Paşanın Casusu isimli kitabının en önemli yönü yazılı belgeler, yazarının aile yakınlarıyla yapılan röportajlar ve hatıratlara dayanması.

BİR MİLLİ MÜCADELE CASUSUNUN HATIRATI
İzmirin köklü ailelerinden Osmanzadelere mensup Mümin (Aksoy) Osmanlı İmparatorluğunun son yıllarında hemen her cephede savaşmış gözü pek bir subaydır.
15 Mayıs 1919 günü İzmirin Yunan ordusu tarafından işgal edilmesiyle beraber vatansever aydınlar iki tercihle karşı karşıya kalıverirler: Ya İzmiri terk ederek Anadoluda başlayan ulusal kurtuluş mücadelesine katılacaklar ya da İzmirde kalarak Ayvalıktan Aydına kadar her tarafa yayılan yerel direniş güçlerine katılacaklar. Mümin üsteğmen ikinciyi seçer.
Ancak direnişe bir Yunan subayı olarak, yani bir Türk casusu olarak katılmaya karar verir! Rumcası aksansız ve mükemmeldir. Dayısı Hacı Hasan Paşanın Yunan döneminde İzmir Belediye Başkanı seçilmesi, Mümin Üsteğmen için önemli bir sızma fırsatı yaratır.

MÜMİN, "GÂVUR" OLUYOR!
Müminin dayısından bir isteği vardır: Yunan İşgal Başkomutanı Albay Zafiriu ile tanışmak ve onun emrine girmek istemektedir! Mümin hem dayısını, hem de yakın aile çevresini asıl amacının Türk direniş güçlerine ihanet etmek olmadığı konusunda ikna eder ve sonunda Zafiriu ile görüşür.
Yunan subayı olarak işe alınır, İzmir sokaklarında adı "Gavur Mümin" çıkar.
Gavur Müminin seçtiği yol pek çetindir. Ankara ile temas kurmuş, Kuvay-ı Milliye istihbarat teşkilatına 44 kod numarasıyla kaydolmuş ve Yunan işgal kuvvetlerine ait her türlü bilgiyi İzmirdeki yerel direniş kuvvetleri aracılığıyla anında Ankaraya bildiren önemli bir kişiliğe dönüşmüştür.

TOPRAĞA GÖMÜLEN HATIRAT
Yakınları tarafından Yaşar Aksoya emanet edilen “Gavur Müminin Hatıraları her gün yazılmış sayfalardan oluşmuyor. Fırsatını bulduğu zaman son birkaç ayın önemli olaylarını yazıyor Gavur Mümin ve sonra hatıra defterini aynı zamanda bir karargah olarak kullandığı ailesinin köşkünün bahçesine gömüyor. Sonra fırsat olduğunda, defterini çıkarıyor, yazıyor ve tekrar gömüyor. Bu eşsiz değerdeki hatıratın bize ulaşması ancak böyle mümkün oluyor.
Aksoy bize Gavur Müminin öyküsünü kalabalık ve yoğun bir tarih açılımıyla getiriyor. Kimler yok ki bu kadroda: Halit ve Nail Moralı kardeşler... İzmirde ilk kurşunu atan gazeteci Hasan Tahsin... Mahmut Celal (Bayar) Bey... Yunan dönemi İzmir Belediye Başkanı Hacı Hasan Paşa, Eczacıbaşı Süleyman Ferit…


YUNAN ZİNDANLARINDA
Sonunda Gavur Mümin, bir ihbar üzerine yakalanıp ölüme mahkûm ediliyor. Ancak cezası araya dayısı Hacı Hasan Paşanın girmesiyle ömür boyu hapse çevriliyor. Bir gemiyle Yunanistana götürülüp, bir dağın içine oyulmuş ve 300 basamakla inilen korkunç Palamadi zindanına kapatılıyor. Orada ağır işkenceler gördükten sonra bizzat Atatürkün aracılığı ile esir Yunan Başkumandanı Trikopise karşılık Türkiyeye iade ediliyor.
Vatana döndükten sonra bile Gavur Müminin kimliği açıklanmıyor ve devlet sırrı olarak saklanıyor. Tekrar Jandarma Komutanlığında göreve başlıyor. 1946 yılında Albaylığa kadar terfi eden Gavur Mümin, soyadı kanunu çıkınca "Aksoy" soyadını alıyor.
Yaşar Aksoy sayesinde bu değerli hatıraları okuyarak önceki kuşakların bağımsızlık için ödemiş oldukları ağır bedeli daha iyi anlayabiliyoruz.
Gâvur Mümin - Gazi Paşanın Casusu / Yaşar Aksoy / Kırmızı Kedi Yayınevi / 335 s. / 2020.

[Vural45]

Böyle değerli halk kahramanlarını bizlere tanıttığınız için çok teşekkürler.