1961 ve 1982 Anayasalarında Askeri Bürokrasi - AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

03-04-2009, 21:09

Parlamenter demokrasilerde iki başlı olan Yürütme (Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı), 1961 ve 1982 Türkiye anayasalarında, deyim yerindeyse, üç başlıdır. Bu üçüncü baş, askeri bürokrasidir. Parlamenter demokrasilerde temel kural, yönetim organlarından biri olan silahlı kuvvetlerin sivil otoriteye, yani Yürütme'nin ikinci başı olan parti-hükümetine ya da Bakanlar Kurulu'na bağlı olmasıdır. Oysa 1961 ve 1982 Anayasalarında askeri bürokrasiye sivil otoriteye karşı belli bir özerklik verilmekle kalınmamış; bazı bakımlardan, temel siyasal kararlarda sivil otoriteye görüş dikte edebileceği bir konum sağlanmıştır.

1- Anayasaların sistematiğiyle başlayalım. 1961'de de, 1982'de de:
II. Yürütme
A. Cumhurbaşkanı
B. Bakanlar Kurulu
C. İdare

olan şemada askeri bürokrasinin yeri, "C. İdare" altında bir alt-başlık olmak gerekirken, "II. Yürütme" altında ve Bakanlar Kurulu'yla eşdüzeyde bir alt-başlıktır.

2- Parlamenter demokrasilerde kural, Genel Kurmay Başkanı'nın seçimle gelen Milli Savunma Bakanı'na bağlı olması ve ona karşı sorumlu bulunmasına karşın, 1961 ve 1982 Anayasalarında Milli Savunma Bakanı'nın hükmü yoktur. Her iki anayasada da, aynı ifadeyle "Genel Kurmay Başkanı, Bakanlar Kurulu'nun teklifi üzerine, Cumhurbaşkanı'nca atanır; ...görev ve yetkilerinden dolayı Başbakan'a karşı sorumludur (1961/110/4 ve 1982/117/ 4)." Adeta bir bakan gibi...

3- 1961 Anayasası Türkiye'nin devlet yapısına "Milli Güvenlik Kurulu" nu sokmuştur. Askeri bürokrasinin görev ve uzmanlık alanıyla ilgili görüşlerini Bakanlar Kurulu'na Milli Savunma Bakanı aracılığıyla iletmesi teamülü terkedilmiş; askeri bürokrasinin üst düzey komutanlarıyla, milletin oyuyla seçilmiş parti-hükümetinin bakanlarını bir araya getiren, yarı-sivil ya da yarı-militer bir yüksek devlet konseyi yaratılmıştır.
...
1982 Anayasası, askeri bürokrasiyi yanına alacak aktif bir Cumhurbaşkanı'nın ya da askeri bürokrasi tarafından yönlendirilecek uysal bir Cumhurbaşkanı'nın denetimsiz iktidarına olanak tanıyan bir belgedir.

Parla, Taha. [1991] 2002. [Only Registered Users Can See Links. Click Here To Register...]. İstanbul: İletişim Yayınları. 86-88, 95-96.

03-04-2009, 21:09	#1
Kullanıcı Adı Duygu'Seli~	1961 ve 1982 Anayasalarında Askeri Bürokrasi Parlamenter demokrasilerde iki başlı olan Yürütme (Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı), 1961 ve 1982 Türkiye anayasalarında, deyim yerindeyse, üç başlıdır. Bu üçüncü baş, askeri bürokrasidir. Parlamenter demokrasilerde temel kural, yönetim organlarından biri olan silahlı kuvvetlerin sivil otoriteye, yani Yürütme'nin ikinci başı olan parti-hükümetine ya da Bakanlar Kurulu'na bağlı olmasıdır. Oysa 1961 ve 1982 Anayasalarında askeri bürokrasiye sivil otoriteye karşı belli bir özerklik verilmekle kalınmamış; bazı bakımlardan, temel siyasal kararlarda sivil otoriteye görüş dikte edebileceği bir konum sağlanmıştır. 1- Anayasaların sistematiğiyle başlayalım. 1961'de de, 1982'de de: II. Yürütme A. Cumhurbaşkanı B. Bakanlar Kurulu C. İdare olan şemada askeri bürokrasinin yeri, "C. İdare" altında bir alt-başlık olmak gerekirken, "II. Yürütme" altında ve Bakanlar Kurulu'yla eşdüzeyde bir alt-başlıktır. 2- Parlamenter demokrasilerde kural, Genel Kurmay Başkanı'nın seçimle gelen Milli Savunma Bakanı'na bağlı olması ve ona karşı sorumlu bulunmasına karşın, 1961 ve 1982 Anayasalarında Milli Savunma Bakanı'nın hükmü yoktur. Her iki anayasada da, aynı ifadeyle "Genel Kurmay Başkanı, Bakanlar Kurulu'nun teklifi üzerine, Cumhurbaşkanı'nca atanır; ...görev ve yetkilerinden dolayı Başbakan'a karşı sorumludur (1961/110/4 ve 1982/117/ 4)." Adeta bir bakan gibi... 3- 1961 Anayasası Türkiye'nin devlet yapısına "Milli Güvenlik Kurulu" nu sokmuştur. Askeri bürokrasinin görev ve uzmanlık alanıyla ilgili görüşlerini Bakanlar Kurulu'na Milli Savunma Bakanı aracılığıyla iletmesi teamülü terkedilmiş; askeri bürokrasinin üst düzey komutanlarıyla, milletin oyuyla seçilmiş parti-hükümetinin bakanlarını bir araya getiren, yarı-sivil ya da yarı-militer bir yüksek devlet konseyi yaratılmıştır. ... 1982 Anayasası, askeri bürokrasiyi yanına alacak aktif bir Cumhurbaşkanı'nın ya da askeri bürokrasi tarafından yönlendirilecek uysal bir Cumhurbaşkanı'nın denetimsiz iktidarına olanak tanıyan bir belgedir. Parla, Taha. [1991] 2002. [Only Registered Users Can See Links. Click Here To Register...]. İstanbul: İletişim Yayınları. 86-88, 95-96.

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)